Workshop για φοιτητές και εκπαιδευτικούς για την πληρέστερη κατανόηση των γεωφυσικών διαδικασιών υλοποιήθηκε από το Corinth Rift Lab

Στον ευρύτερο Κορινθιακό Κόλπο εδώ και περίπου 35 χρόνια διενεργείται, με ιδρυτικό φορέα το Εργαστήριο Σεισμολογίας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μια συντονισμένη προσπάθεια για την πληρέστερη κατανόηση των γεωφυσικών διαδικασιών (όπως σεισμοί, κατολισθήσεις, τσουνάμι) που λαβαίνουν χώρα στην περιοχή, και ειδικότερα στο Δυτικό Τμήμα του.

Διαχρονικά παρατηρούνται εφελκυστικές τάσεις, με αποτέλεσμα ο Βόρειος και Νότιος Κορινθιακός Κόλπος να απομακρύνονται μεταξύ τους με ρυθμό που φθάνει τα 15 χιλιοστά ανά έτος, φαινόμενο μοναδικό στην Ευρώπη αλλά και στην υφήλιο για περιοχές πέρα των τεκτονικών ορίων. H περιοχή μελετάται από ερευνητικές ομάδες από όλη την Ευρώπη. Στα πλαίσια προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, την επισκέπτονται τακτικά φοιτητές από πολλά Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια, δεδομένου ότι αποτελεί ένα «φυσικό εργαστήριο» λόγω του μεγάλου πλήθους και ποικιλίας των γεωφυσικών φαινομένων και της πληθώρας ευρημάτων.

Το Corinth Rift Laboratory (Παρατηρητήριο της Τάφρου του Κορινθιακού Κόλπου) απαρτίζεται, από Ελληνικής πλευράς, από επιστήμονες του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Πανεπιστημίου Πατρών και του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Συμμετέχουν επιστήμονες από ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, όπως το École Normale Supérieure του Παρισιού, της Νίκαιας, του Στρασβούργου, το Savoie Mont Blanc καθώς και το ερευνητικό ίδρυμα Institut de Physique du Globe de Paris, η Ακαδημία Επιστημών της Βουλγαρίας και τα πανεπιστήμια της Σόφιας και της Πράγας.

Το Corinth Rift Laboratory είναι το μοναδικό διεθνές Παρατηρητήριο Εγγύς Πεδίου (Near Fault Observatory – NFO) που έχει αναγνωριστεί επισήμως από το EPOS (European Plate Observing System). Τα NFO βασίζονται σε σύγχρονες διεπιστημονικές υποδομές, συλλέγοντας δεδομένα υψηλής ανάλυσης, με στόχο να κατανοηθούν οι διεργασίες που ευθύνονται για τη σεισμογένεση. Το Corinth Rift Laboratory, όπως και όλα τα NFO αποτελούνται από τελευταίας τεχνολογίας πυκνά δίκτυα πολυπαραμετρικών αισθητήρων και βρίσκονται στο εγγύς πεδίο ενεργών ρηγμάτων.

Χάρτης μετρητικών διατάξεων του Παρατηρητηρίου της Τάφρου του Κορινθιακού Κόλπου.

CRL School – Σχολείο του Παρατηρητηρίου της Τάφρου του Κορινθιακού Κόλπου

Το Σχολείο του Παρατηρητηρίου της Τάφρου του Κορινθιακού Κόλπου (Corinth Rift Laboratory School) διενεργείται στην περιοχή από το 2016 και αποτελεί την εκπαιδευτική συνιστώσα του παρατηρητηρίου. Ο κύριος σκοπός του CRL School είναι να εκπαιδεύσει μεταπτυχιακούς φοιτητές και καθηγητές Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από όλη την Ευρώπη. Συγκεκριμένα, κατά το διάστημα 19 – 23 Σεπτεμβρίου 2025, 11 εκπαιδευτικοί και 20 φοιτητές από την Ελλάδα, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, την Τουρκία και την Ισπανία, διαφορετικών ειδικοτήτων (γεωλόγοι, μαθηματικοί, φυσικοί, πληροφορικής) είχαν την ευκαιρία να αλληλεπιδράσουν και να εφαρμόσουν τις μεθόδους έρευνας γεωδαισίας και σεισμολογίας, εστιασμένες πάντα στον Κορινθιακό Κόλπο.

Το τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών εκπροσωπήθηκε επάξια, καθώς δόθηκαν διαλέξεις από τους Καθηγητές Γεώργιο Καβύρη και Εμμανουήλ Βασιλάκη, τον Αναπληρωτή Καθηγητή Χαράλαμπο Κράνη, τους Επίκουρους Καθηγητές Βασίλειο Καπετανίδη και Βασίλειο Σακκά, το Μέλος Ε.ΔΙ.Π. Αθανασία Μπακοπούλου, τον Μεταδιδάκτορα Ερευνητή Νικόλαο Σακελλαρίου και τον Υποψήφιο Διδάκτορα Άγγελο Ζυμβραγάκη.

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και στο CRL School 2025, υλοποιήθηκαν εργαστηριακές δραστηριότητες, επιδείξεις λειτουργίας εκπαιδευτικού σεισμογράφου σε φοιτητές, εκπαιδευτικούς και μαθητές, επιμορφωτικές δράσεις για την αξιοποίηση των σεισμολογικών δεδομένων στη σχολική τάξη, καθώς και πειράματα στοχευμένα στις γεωεπιστήμες. Οι εργαστηριακές δραστηριότητες υλοποιήθηκαν στο 3^ο Γυμνάσιο Ναυπάκτου, το οποίο αποτελεί πολύτιμο αρωγό του CRL School, συνδέοντας έτσι άμεσα την τοπική εκπαιδευτική κοινότητα με τη σεισμική έρευνα της περιοχής.

Εκπαιδευτικές δραστηριότητες στο Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών του 3ου Γυμνασίου Ναυπάκτου, με τη συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών του σχολείου καθώς και των Συμβούλων Εκπαίδευσης Πληροφορικής και Φυσικών Επιστημών.

Σημαντική πτυχή του επιμορφωτικού σεμιναρίου αποτέλεσαν οι ασκήσεις υπαίθρου, όπου όλοι οι συμμετέχοντες είχαν τη ευκαιρία να προσεγγίσουν στο πεδίο τη γεωτεκτονική της περιοχής. Υπεύθυνος της άσκησης υπαίθρου στις 21 Σεπτεμβρίου 2025 ήταν ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ Χαράλαμπος Κράνης. Οι συμμετέχοντες επισκέφτηκαν τον σεισμολογικό και τον γεωδαιτικό σταθμό στην Ψαρομύτα (Φωκίδα) και ενδιάμεσες πραγματοποίησαν γεωλογικές στάσεις κατά μήκος της διαδρομής. Επιπλέον, την Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου 2025 υπό την καθοδήγηση του Καθηγητή του Τμήματος  Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ Εμμανουήλ Βασιλάκη, οι συμμετέχοντες επισκέφτηκαν το ρήγμα της Ελίκης με στόχο την εμβάθυνση στην παρακολούθηση ενεργών ρηγμάτων με εξοπλισμό τηλεπισκόπησης κοντινής εμβέλειας (t-LiDAR, UAS).

Η συμμετοχή στο CRL School για εκπαιδευτικούς και φοιτητές καλύπτεται οικονομικά από την European Geosciences Union (https://www.egu.eu/education/) και με την υποστήριξη της European Space Agency (https://www.esa.int/), του Pleiades IoT Innovation Cluster (https://pleiadesiot.com/) και του Δήμου Ναυπακτίας (https://www.nafpaktos.gr/).

Άσκηση πεδίου στον σεισμολογικό σταθμό στο φάρο της Ψαρομύτας.

Η οργάνωση και υλοποίηση του CRL School 2025 έγινε με την επιστημονική και οργανωτική ευθύνη του Καθηγητή Σεισμολογίας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ κ. Καβύρη Γεώργιου και του Επίκουρου Καθηγητή Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Παναγιώτη Ηλία, σε συνεργασία με τον  Μεταδιδάκτορα Ερευνητή Δρ. Ανδρέα Καρακωσταντή, τους εκπαιδευτικούς Δρ. Κική Μακρή και Φώτη Δανάσκο, τον Υποψήφιο Διδάκτορα του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ Άγγελο Ζυμβρακάκη και τους μεταπτυχιακούς φοιτητές Αλέξανδρο Παπαδόπουλο,  Γιώργο Γούτσο και Χριστόφορο Καλτσά.

Μπορείτε να βρείτε περισσότερα για το CRL School 2025στο:

https://nfo.crlab.eu/crl-school-2025

και να γνωρίσετε το επιμορφωτικό πρόγραμμα μέσα από το πλούσιο φωτογραφικό άλμπουμ του εδώ:

https://photos.app.goo.gl/nGRRPrTcVNWm5Uwh6

Ρήγμα Ελίκης: Παρακολούθηση ενεργών ρηγμάτων με εξοπλισμό τηλεπισκόπησης κοντινής εμβέλειας (t-LiDAR, UAS).

Οι συμμετέχοντες και τα μέλη της οργανωτικής επιτροπής του CRL School 2025