30ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, 23-25 Οκτωβρίου, Πολεμικό Μουσείο Αθηνών

Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 30^ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, με τίτλο «Ακροβατώντας προς το μέλλον, διευρύνοντας τα όρια, συνδέοντας κοινότητες», το οποίο διοργανώθηκε από τη Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης του ΕΚΠΑ στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών στις 23-25/10/2024.

Την τελετή έναρξης του συνεδρίου προσφώνησε η Αντιπρύτανις Ακαδημαϊκών, Διεθνών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του ΕΚΠΑ, Καθηγήτρια κ. Σοφία Παπαιωάννου και χαιρέτησαν ο Διευθυντής της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης του ΕΚΠΑ και Πρόεδρος του Συνεδρίου κ. Βαλσαμής Βαλσαμάκης, η Γενική Διευθύντρια της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, Δρ. Χρύσα Νικολάου και η Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων, Δρ. Ανθή Κατσιρίκου.

Ο Καθηγητής Πληροφοριακών Συστημάτων Βιβλιοθηκών και Αρχείων του Τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ κ. Χρήστος Παπαθεοδώρου πραγματοποίησε την εναρκτήρια ομιλία του συνεδρίου, με τίτλο «Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες 30 χρόνια μετά: Ανοίγοντας ορίζοντες με την Ανοικτή Επιστήμη».

Το συνέδριο τίμησαν με την παρουσία τους ως προσκεκλημένοι ομιλητές:

• η Αντιπρύτανις Ακαδημαϊκών, Διεθνών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του ΕΚΠΑ, Καθηγήτρια Λατινικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΕΚΠΑ κα Σοφία Παπαϊωάννου,
• ο Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής & Εφαρμοσμένης Γεωλογίας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ κ. Ευθύμιος Λέκκας,
• η Καθηγήτρια Ιδιωτικού Δικαίου (Έδρα Διανοητικής Ιδιοκτησίας), της Νομικής Σχολής του Πανεπιστήμιου της Στοκχόλμης κα Φραντζέσκα Παπαδοπούλου Σκαρπ και
• ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ερευνητικών Βιβλιοθηκών (LIBER) και Προϊστάμενος της Βιβλιοθήκης & Κέντρου Πληροφόρησης Πανεπιστημίου Πατρών Δρ. Ιωάννης Τσάκωνας.

Σε μία εποχή που το ζητούμενο στο διεθνές ακαδημαϊκό γίγνεσθαι παραμένει η ανοικτότητα και ο εκδημοκρατισμός της εκπαίδευσης και της έρευνας, οι τεχνολογίες και οι εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης εξαπλώνονται σε όλα τα πεδία, επισπεύδοντας σημαντικές αλλαγές και για τις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι επικείμενες προκλήσεις θα μεταμορφώσουν τα εργαλεία, τις προσφερόμενες υπηρεσίες των βιβλιοθηκών και ίσως και τη φυσιογνωμία των επαγγελμάτων της πληροφόρησης κατά τα προσεχή χρόνια. Στην χώρα μας, οι βιβλιοθήκες των πανεπιστημίων επιβιώνουν με διαρκώς μειωμένους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους και με ελλιπές θεσμικό πλαίσιο για την εκπαίδευση και την έρευνα, και συχνά χρειάζεται να εξαντλήσουν τα όρια της ευελιξίας, της εξωστρέφειας, και του κοινωνικού τους ρόλου.

Στο τριήμερο πρόγραμμα παρουσιάστηκαν, κατά γενική ομολογία, πολύ ενδιαφέρουσες εισηγήσεις, οι οποίες σκιαγράφησαν τις παραπάνω διαφαινόμενες αλλαγές και ανέδειξαν την προβληματική που αναπτύσσεται για τις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες.

Στο πλαίσιο του συνεδρίου, επίσης, πραγματοποιήθηκαν ειδικό poster session καθώς και τέσσερα εργαστήρια δια ζώσης πάνω σε θέματα ανοικτής επιστήμης, πνευματικών δικαιωμάτων και νέων τεχνολογιών με μεγάλη συμμετοχή, και έλαβαν πολύ θετική αξιολόγηση.

Στα συμπεράσματα του συνεδρίου διαπιστώθηκε ότι, κατά τη διάρκεια των εργασιών του, καλύφθηκε επιτυχώς το σύνολο των θεματικών αξόνων, όπως είχαν τεθεί από την Επιστημονική Επιτροπή, καθώς συζητήθηκαν επίκαιρα θέματα που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα όπως η ανοικτή επιστήμη, η τεχνητή νοημοσύνη και οι καινοτόμες υπηρεσίες πληροφόρησης, η βιωσιμότητα ψηφιακών και κτιριακών υποδομών, οι ερευνητικές υποδομές και τα εργαλεία υποστήριξης της ακαδημαϊκής έρευνας, τα ζητήματα οργάνωσης και διοίκησης, η εξωστρέφεια, οι κοινωνικές δεξιότητες και η σύνδεση με την κοινωνία.

Επιπλέον, τέθηκαν τα πάγια προβλήματα της υποστελέχωσης και υποχρηματοδότησης, της ελλιπούς αναγνώρισης του ρόλου των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών από τα Ιδρύματα, αλλά και της πλημμελούς συντήρησης των κτιριακών υποδομών ενόψει της κλιματικής αλλαγής.

Τέλος, επισημάνθηκε ξανά η ανάγκη στενότερης συνεργασίας και συμπράξεων μεταξύ των βιβλιοθηκών με τους ερευνητές και τις κοινότητες εν γένει. Τα ήδη υπάρχοντα συνεργατικά projects και οι συνεργατικές εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν αποδεικνύουν έμπρακτα την ανάγκη ενίσχυσης αυτών.

Οι εξελίξεις διαμορφώνουν ένα καινούργιο τοπίο στο χώρο των βιβλιοθηκών, το οποίο απαιτεί να σκεφτούμε πέρα από τα στερεότυπα προκειμένου να ενισχύσουμε τη δημιουργία κοινοτήτων εντός αυτού.

Τις εργασίες του συνεδρίου, το οποίο έκλεισε φέτος έναν κύκλο τριάντα ετών συνεχούς παρουσίας, συντόνισε ο Διευθυντής της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης του ΕΚΠΑ και Πρόεδρος του Συνεδρίου κ. Βαλσαμής Βαλσαμάκης, σε συνεργασία με τους Αντιπροέδρους του συνεδρίου, την Υπεύθυνη λειτουργίας της Βιβλιοθήκης της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ κα Βασιλική Στρακαντούνα και τον Υπεύθυνο λειτουργίας της Βιβλιοθήκης της Σχολής Βιβλιοθήκης Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΕΚΠΑ κ Νικόλαο Σταυρόπουλο.

Ο Πρόεδρος και οι Αντιπρόεδροι του Συνεδρίου ευχαριστούν τη διοίκηση του ΕΚΠΑ για την εμπιστοσύνη ανάληψης του σημαντικού αυτού συνεδρίου. Για τη σημαντική βοήθεια στη διοργάνωση αυτού ευχαριστούν την Εταιρεία Αξιοποιήσεως και Διαχειρίσεως της Περιουσίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, τους χορηγούς, και την Επιστημονική και Οργανωτική Επιτροπή. Επίσης, ευχαριστούν τους συγγραφείς-ομιλητές για το υψηλό επίπεδο των εισηγήσεων και το σύνολο των συμμετεχόντων που παρακολούθησαν τις εργασίες του συνεδρίου δια ζώσης και διαδικτυακά. Τέλος, ευχαριστούν τους συναδέλφους που στήριξαν τη λειτουργία των βιβλιοθηκών ώστε να παραμείνουν ανοικτές σε όλη τη διάρκεια του συνεδρίου.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με  το 30^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών επισκεφθείτε τον ιστότοπο: https://palc30.lib.uoa.gr/

Μπορείτε να παρακολουθήσετε τη διαδικτυακή κάλυψη του συνεδρίου στους συνδέσμους:

Τετάρτη 23/10/2024: https://www.youtube.com/watch?v=ktQszqkVbl4

Πέμπτη 24/10/2024:  https://www.youtube.com/watch?v=sz-vt3AQ0Gw

Παρασκευή 25/10/2024:  https://www.youtube.com/watch?v=exkPmGEVaSA

Η Αντιπρύτανις Ακαδημαϊκών, Διεθνών Σχέσεων και Εξωστρέφειας

Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Καθηγήτρια Σοφία Παπαϊωάννου