Την Τρίτη 5 Ιουλίου 2022 και ώρα 18.30 στη Μεγάλη Αίθουσα του Πανεπιστημίου Αθηνών (κεντρικό κτήριο, Πανεπιστημίου 30) πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση με θέμα: «ΑΝΑΤΟΜΕΙΟ» ΕΚΠΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ – 5 χρόνια Εκπαίδευσης και Έρευνας με τη χρήση των Anatomage Tables.
Η εκδήλωση μεταδόθηκε διαδικτυακά: https://www.youtube.com/watch?v=3KEx759qsMs&t=2778s
Ο Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής Μελέτιος-Αθανάσιος Κ. Δημόπουλος στην εισαγωγική του ομιλία με τίτλο: «Η συμβολή του Ε.Κ.Π.Α. στην ανάπτυξη των σύγχρονων εκπαιδευτικών πρακτικών του Ανατομείου» ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής:
“[…] Το 2007 εκλέγεται Τακτικός Καθηγητής Ανατομίας ο καθηγητής Παναγιώτης Σκανδαλάκης, που διαθέτει και ευρεία πολιτική και κοινωνική αναγνώριση, και το 2010 αναλαμβάνει τη Διεύθυνση του Εργαστηρίου. Σε στενή συνεργασία με τον Διευθυντή κο Σκανδαλάκη εκείνη την περίοδο, είχαμε και οι δύο ως μεγαλεπίβολο στόχο ένα νέο, πλήρως αναβαθμισμένο και πιο σύγχρονο εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο «Ανατομείο».
Αυτός είναι και ο λόγος που ως Πρυτανική Αρχή, και είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος, προχωρήσαμε στην προμήθεια ( μέσω των χρηματοδοτήσεων ΕΚΠΑ) και τοποθέτηση τριών τραπεζών τρισδιάστατης ανατομικής του ανθρώπου στο Εργαστήριο, ενώ με δωρεές εκ μέρους του καθηγητή κου Σκανδαλάκη, ανακαινίστηκε εξ ολοκλήρου το Εργαστήριο και ταυτόχρονα ο κος Σκανδαλάκης έφερε άλλες 2 πρώτες ψηφιακές ανατομικές τράπεζες (anatomage tables). Πρόκειται επομένως για 5 anatomages: σημαντική τομή ευρύτερα για την εκπαίδευση των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών Ιατρικής γενικότερα και βεβαίως για το ΕΚΠΑ.
[…] Για όλο αυτό το χρονικό διάστημα, η τεχνική μας υπηρεσία, και ο ΕΛΚΕ και η Σύγκλητος κατέβαλαν μεγάλη προσπάθεια, μαζί με τον κο Σκανδαλάκη που άλλη μια φορά συγχαίρω για τη σημαντική αυτή δωρεά και στενή συνεργασία, ώστε να αποκτήσει το Εργαστήριο Ανατομίας νέες δυνατότητες έρευνας και εκπαίδευσης με την πιο σύγχρονη τεχνολογία που υπάρχει στον τομέα αυτό.
Από το 2019, Διευθυντής του Εργαστηρίου είναι ο επίσης διακεκριμένος συνάδελφος, Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Θεόδωρος Γεωργίου Τρουπής. Η προσήλωση του στην Ανατομία αποτυπώνεται στο αξιόλογο εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο του ακαδημαϊκού προσωπικού και στην επαγγελματική καταξίωση των επιστημόνων του. Βέβαια το Εργαστήριο Ανατομίας της Ιατρικής Σχολής είναι και ένα μοναδικό Εργαστήριο σε όλη την Ελλάδα. Διαθέτει 2 βουλευτές, Μ. Σαλμάς και Κ. Βλάσης, τον Πρόεδρο του ΕΟΦ κο Δ. Φιλίπου, καθώς και τον καθ. Χρήστο Μαρκόπουλο, τον Βασίλη τον Πρωτογέρου, τη Μάρα την Πιάγκου και τη Νόνη τη Δεμέστιχα, καθώς και το νεότερο μέλος ΔΕΠ τον κο Γιώργο Τσακωτό. Μαζί με τα ενεργά μέλη, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τους παλαιότερους συναδέλφους αναπλ. Καθηγητές κο Τρουπή και Παράσχο που για δεκαετίες δουλεύουν και οι ίδιοι για την εκπαίδευση των φοιτητών της Ιατρικής, της Οδοντιατρικής Σχολής και του Τμήματος της Φαρμακευτικής. Εκτός από την κλασική εκπαίδευση μέσω του πτώματος, πλέον να γίνεται χρησιμοποιώντας σύγχρονες και ασύγχρονες τεχνολογίες μέσω τηλεδιάσκεψης η οποία είναι εμπλουτισμένη με ειδικά σχεδιασμένες παρουσιάσεις, με σύγχρονα πολυμέσα, διδασκαλία τρισδιάστατης ανατομικής στις ψηφιακές τράπεζες Anatomage, με βίντεο και εικόνες σε ηλεκτρονικούς ανατομικούς πλοηγούς (navigators), με σκοπό την πληρέστερη προσέγγιση του γνωστικού αντικειμένου της ανατομικής επιστήμης.
[…] Με την πεποίθηση ότι όλες οι ενέργειες ενίσχυσης δομών και υποδομών φέρνουν το Πανεπιστήμιό μας και τη χώρα μας στο διεθνές επιστημονικό προσκήνιο και επομένως ωφελούν πολλαπλώς τη Δημόσια Υγεία και τη Δημόσια Ανώτατη Παιδεία―, θα ήθελα να συγχαρώ το ΑΝΑΤΟΜΕΙΟ του ΕΚΠΑ για το διαχρονικό έργο του και την προσφορά του και να εκφράσω τη βαθύτατη πίστη μου στις δυνάμεις του πρώτου Δημόσιου Πανεπιστημίου της Χώρας, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, δυνάμεις προόδου και ανάπτυξης για τη Χώρα!”
Ακολούθησαν χαιρετισμοί από:
· τον Αντιπρύτανη Διοικητικών Υποθέσεων του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητή Αθανάσιο Τσακρή
· τον Κοσμήτορα της Σχολής Επιστημών Υγείας του Ε.Κ.Π.Α., καθηγητή Εμμανουήλ Πικουλή
· τον Πρόεδρο της Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α., καθηγητή Γεράσιμο Σιάσο
και ομιλίες από:
· τον ομότιμο καθηγητή της Ιατρικής Σχολής, Παναγιώτη Σκανδαλάκη, με θέμα: «Η ιστορία της Ανατομίας»
· τον Διευθυντή του Εργαστηρίου Ανατομίας – «Ανατομείο» της Ιατρικής Σχολής, καθηγητή Θεόδωρο Τρουπή με τίτλο: «Η Ανατομία ως θεμέλιος λίθος στην Εκπαίδευση των Επιστημών Υγείας».
Ο Διευθυντής του Εργαστηρίου Ανατομίας – «Ανατομείο» της Ιατρικής Σχολής, καθηγητής Θεόδωρος Τρουπής στην ομιλία του σημείωσε τα εξής:
[…] Η εξέλιξη όμως της τεχνολογίας έφερε εξέλιξη και στην ανατομική εκπαίδευση και έτσι ήρθε…το νέο! Τα έντυπα βιβλία αντικαθίστανται σταδιακά με pdfs και ebooks, οι έντυποι άτλαντες και 3d άτλαντες υψηλής ανάλυσης, τα προπλάσματα από υψηλής ακριβείας 3d printed προπλάσματα και ψηφιακά navigators και το πτώμα έγινε ψηφιακό με τα νέα τραπέζια anatomage. Αυτά τα τραπέζια αξίζει να επεξηγηθούν λίγο περισσότερο καθώς έφεραν επανάσταση στο χώρο της ανατομικής εκπαίδευσης.
[…] Και βέβαια στον τομέα του νέου και του ψηφιακού στην ανατομία αξίζει να αναφερθούμε και σε νέες συσκευές oculus που έχουν φέρει την ανατομία αλλά και το πτώμα στο χώρο της εικονικής πραγματικότητας. Όπως βλέπετε οι φοιτητές φορώντας το oculus βλέπουν τρισδιάστατα μπροστά τους τις ανατομικές δομές που θέλουν να μελετήσουν σε άλλοτε άλλη μεγέθυνση, αλλά και το παρασκευασμένο πτώμα…!
Τέλος και το ίδιο το πτώμα έχει νέες εκπαιδευτικές ικανότητες και συγκεκριμένα μιλώ για την μέθοδο της πλαστινοποίησης-plastination, που προσφέρει πολύ υψηλής ποιότητας ανατομικά προπλάσματα από προσεκτικά παρασκευασμένα και μονιμοποιημένα με σιλικόνη πτώματα, μια μέθοδο που εφεύρε ο δρ Φον Χάγκενς στη δεκαετία του ’70. Επίσης μέσα από τις εκθέσεις πλαστινοποιημένων πτωμάτων που διοργανώνει διεθνώς τα γνωστά body worlds (είχε και εδώ στην Αθήνα πρόσφατα) δίνεται η δυνατότητα όχι μόνο στου φοιτητές ιατρικής και των λοιπών συναφών επιστημών αλλά και σε απλούς πολίτες που δεν έχουν κάποια σχέση με το αντικείμενο να γνωρίσουν καλύτερα το ανθρώπινο σώμα και να εξοικειωθούν βιωματικά με αυτό.
Εκτός από το νέο όμως υπάρχει πάντα και… το νεότερο…Πριν από 2 και κάτι χρόνια ο κορονοϊός εισέβαλε κυριολεκτικά στη ζωή μας αλλάζοντας ίσως για πάντα τις συνήθειες και τα δεδομένα μας και η εκπαιδευτική δραστηριότητα δεν θα αποτελούσε εξαίρεση… Η συνηθισμένη δια ζώσης εκπαίδευση στην ανατομία διεκόπη παγκοσμίως και έπρεπε ως εκ τούτου να βρεθούν λύσεις και να βρεθούν άμεσα… Ωστόσο ουδέν κακό αμιγές καλού γιατί σαν απάντηση σε αυτήν την νέα απρόσμενη πραγματικότητα ήρθε από πολλά πανεπιστήμια διεθνώς συμπεριλαμβανομένου και του δικού μας η ανάπτυξη νέων ηλεκτρονικών εκπαιδευτικών εργαλείων πολλά από τα οποία ήταν ευπρόσδεκτα από τους φοιτητές και μάλιστα προτάθηκαν να συνεχίσουν να υφίστανται ως συμπληρωματικά εκπαιδευτικά εργαλεία και μετά την περίοδο του lockdown.
Συγκεκριμένα, το εργαστήριό μας δημιούργησε μια σειρά από βίντεο όπου γινόταν επίδειξη των ανατομικών δομών επί του πτωματικού υλικού σε προπαρασκευασμένα πτώματα. Αυτά τα βίντεο χρησιμοποιήθηκαν στην συνέχεια για την ανάπτυξη διαδικτυακών ασκήσεων ανατομίας μέσω πλατφορμών τηλεδιάσκεψης (Skype for Business, Zoom meetings, Cisco Webex) σε μικρές ομάδες φοιτητών όπου ο εκπαιδευτής προέβαλλε και εξηγούσε τα βίντεο σε πραγματικό χρόνο και ταυτόχρονα ρωτούσε τους φοιτητές και απαντούσε σε ερωτήσεις τους. Με αυτόν τον τρόπο προωθήθηκε ο ενεργός διάλογος και καταφέραμε με αυτόν τον συνδυασμό σύγχρονου μαθήματος και ασύγχρονης επίδειξης να εξασφαλίσουμε ένα βαθμό διάδρασης σε αυτά τα διαδικτυακά εξ αποστάσεως εργαστήρια. Και αυτό εκτιμήθηκε από τους ιατρούς και οδοντίατρους φοιτητές όπως έδειξε μια μελέτη με ερωτηματολόγια που διεξάγαμε, και προστέθηκε έτσι ένα επιπλέον όπλο στην εκπαιδευτική μας φαρέτρα.”
Η εκδήλωση έκλεισε με μικρή δεξίωση στον προαύλιο χώρο, αφού είχε προηγηθεί συζήτηση για συμπεράσματα και απονομή τιμητικού μεταλλίου.
Η συνεδρία έληξε για λόγους ασφάλειας.