COVID-19

Τα καινοτόμα επιστημονικά επιτεύγματα για την αντιμετώπιση της COVID-19 κέρδισαν δύο από τα πέντε Βραβεία Breakthrough 2022

Τα καινοτόμα επιστημονικά επιτεύγματα για την αντιμετώπιση της COVID-19 κέρδισαν δύο από τα πέντε Βραβεία Breakthrough 2022

Τα Διεθνή Βραβεία Breakthrough ιδρύθηκαν το 2012 από το Ρώσο-Ισραηλινό εκατομμυριούχο Yuri Milner και σήμερα χρηματοδοτούνται, εκτός από τον ίδιο, και από άλλους επιχειρηματίες του Διαδικτύου, συμπεριλαμβανομένου του Διευθύνοντος Συμβούλου του Facebook, Mark Zuckerberg. Τα πέντε (5) συνολικά βραβεία απονέμονται κάθε χρόνο σε ερευνητές που ασχολούνται με τις Επιστήμες της Ζωής, τα Μαθηματικά και τη Βασική Έρευνα στη Φυσική, ως αναγνώριση της σημαντικής συμβολής τους στην εξέλιξη της επιστήμης και των εφαρμογών της. Η επιτροπή των Βραβείων αποτελείται από ήδη βραβευθέντες επιστήμονες μεταξύ των οποίων είναι και κάτοχοι των Βραβείων Nobel. Το χρηματικό ποσό που συνοδεύει τη διάκριση είναι 3 εκατομμύρια δολάρια ανά επιστημονική ομάδα, δηλ. συνολικά 15 εκατομμύρια δολάρια.

Τα Βραβεία Breakthrough για το 2022 ανακοινώθηκαν στις 9 Σεπτεμβρίου 2021 και σύμφωνα με την ανακοίνωση στο έγκριτο περιοδικό Nature (https://www.nature.com/articles/d41586-021-02449-y), τα δύο (2) εξ’ αυτών απονεμήθηκαν στους πρωτοπόρους επιστήμονες που συνέβαλλαν στη δημιουργία των mRNA εμβολίων και στην τεχνολογία αλληλούχησης επόμενης γενιάς (next-generation sequencing), καθώς αυτές οι ερευνητικές εξελίξεις βοήθησαν ουσιαστικά στην καταπολέμηση της πανδημίας από το νέο κορωνοϊό SARS-CoV-2. Το σχετικό άρθρο παρουσιάζουν οι Καθηγητές του ΕΚΠΑ Ουρανία Τσιτσιλώνη, Ιωάννης Τρουγκάκος και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Οι δύο τεχνικές που παρείχαν στην ανθρωπότητα ίσως τα πιο σημαντικά όπλα στη μάχη κατά του νέου κορωνοϊού και της νόσου COVID-19, βραβεύθηκαν γιατί η καινοτομία τους πράγματι έσωσε ανθρώπινες ζωές: ειδικότερα, η τεχνολογία μεταφοράς mRNA μέσα σε κύτταρα συνέβαλλε στη δημιουργία των εμβολίων της PfizerBioNTech και της Moderna, και η τεχνολογία της αλληλούχησης επόμενης γενιάς οδήγησε στην ταχύτατη αποκωδικοποίηση του γενετικού υλικού του SARSCoV-2. Όπως ανέφερε ο Βιοχημικός του Πανεπιστημίου του Chicago, Yamura Krishnan, «αυτά τα δύο βραβεία για πρώτη φορά απονέμονται σε επιστήμονες που η έρευνα τους είχε τόσο μεγάλη παγκόσμια επίδραση».

Το Βραβείο για τα mRNA εμβόλια μοιράστηκαν η Ουγγαρέζα Βιοχημικός KatalinKarikó, συνεργαζόμενη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια και Πρόεδρος της εταιρείας BioNTech στο Mainz της Γερμανίας, και ο Αμερικανός Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια Drew Weissman. Και οι δύο, εργάστηκαν για δεκαετίες με τις τεχνολογίες mRNA, παρά τις αντίθετες επιστημονικές απόψεις ότι η δημιουργία mRNA εμβολίων είναι αδύνατη. Και αυτό γιατί είχε διαπιστωθεί ότι η χορήγηση ενός mRNA εμβολίου προκαλούσε την ανεπιθύμητη διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος του λήπτη, που αμέσως έκοβε και κατέστρεφε το εισαγόμενο mRNA. Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, οι δύο ερευνητές αντικατέστησαν ένα μόριο στο mRNA, την ουριδίνη, με ένα παρόμοιο, την ψευδο-ουριδίνη, παρακάμπτοντας έτσι την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η έρευνα αυτή μεταφράζεται σήμερα στα mRNA εμβόλια για τον SARSCoV-2, στα οποία το χορηγούμενο mRNA καθοδηγεί τα κύτταρα να συνθέσουν την πρωτεΐνη-ακίδα του SARS-CoV-2, η οποία στη συνέχεια ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα να φτιάξει τα ειδικά για τον ιό αντισώματα. Με τη βράβευσή της, η Karikó αναφέρθηκε στον αρχικό επιστημονικό σκεπτικισμό γύρω από την έρευνά της, ειδικά στη δεκαετία του 1990, στις επανειλημμένες αποτυχίες της να δημοσιεύσει τα αποτελέσματά της όπως και να εξασφαλίσει χρηματοδότηση, και τις πολλαπλές απορρίψεις των εργασιών της και των προγραμμάτων που υπέβαλλε. Οι αποτυχίες αυτές την είχαν οδηγήσει τότε, να μειώσει ακόμα και τους μισθούς των συνεργατών της. Ειρωνικά, η δημοσίευσή της σχετικά με την ιδέα της αντικατάστασης της ουριδίνης στο mRNA, που το 2005 είχε απορριφθεί από όλα τα διεθνή περιοδικά, σήμερα της χάρισε το Διεθνές Βραβείο Breakthrough. Η Karikó σκοπεύει να παραχωρήσει ένα σημαντικό μέρος του χρηματικού επάθλου στην έρευνα για τα μελλοντικά mRNA εμβόλια και τις σχετικές θεραπείες, για παράδειγμα για την αντιμετώπιση του καρκίνου.

Το δεύτερο βραβείο στις Επιστήμες Ζωής απενεμήθη από κοινού στον Ινδικής καταγωγής Καθηγητή Ιατρικής Χημείας ShankarBalasubramanian και στο Βρετανό Καθηγητή Βιοφυσικής Χημείας DavidKlenerman που εργάζονται στο Πανεπιστήμιο Cambridge στο Ηνωμένο Βασίλειο, και στο Γάλλο Βιοφυσικό Μακρομορίων PascalMayer, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Εταιρείας Alphanosos στο Riom της Γαλλίας. Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, και οι τρεις συνέβαλλαν στην εφεύρεση μιας τεχνικής που επιτρέπει την παράλληλη ταυτοποίηση και ανάγνωση δισεκατομμυρίων θραυσμάτων DNA, επιταχύνοντας την αλληλούχηση του γενετικού υλικού κατά 10 εκατομμύρια φορές. Μέχρι τότε, η αλληλούχηση γινόταν με τη κλασική μέθοδο Sanger, «διαβάζοντας» κάθε φορά μόνο ένα κομμάτι του DNA, μέθοδος που είχε χρησιμοποιηθεί για την επίπονη και χρονοβόρα αλληλούχηση του ανθρώπινου γονιδιώματος. Ο Balasubramanian τότε συνειδητοποίησε ότι η γενετική αλληλούχηση χρειαζόταν έναν μετασχηματισμό «μαμούθ», που θα μπορούσε να επιταχύνει και να μειώσει το κόστος της, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ευρέως προς όφελος των ασθενών. Το τεχνολογικό άλμα από την αλληλούχηση Sanger στην αλληλούχηση επόμενης γενιάς παρομοιάζεται με το άλμα από το αεροπλάνο των αδελφών Wright στα αεροσκάφη τύπου Boeing! Εκτός από τη σημαντικότατη συμβολή της στην COVID-19, ο γρήγορος και αποτελεσματικός προσδιορισμός της αλληλουχίας του DNA είναι καθοριστικός στην ιατρική γενετική και στη διαλεύκανση της δομής και της δυναμικής των πρωτεϊνών, αλλά και στη βιολογία του RNA και στις τεχνολογίες επεξεργασίας των γονιδίων, όπως η μέθοδος γενετικής παρέμβασης CRISPR-Cas9.

Τα υπόλοιπα τρία Βραβεία απονεμήθηκαν: για τις Επιστήμες της Ζωής στον Χημικό Jeffrey Kelly, Καθηγητή στο Scripps Research Institute στη La Jolla της Καλιφόρνια, για την έρευνά του στη λανθασμένη αναδίπλωση των πρωτεϊνών, των Μαθηματικών στον Takuro Mochizuki του Πανεπιστημίου Kyoto της Ιαπωνίας, και της Βασικής Έρευνας στη Φυσική στους Hidetoshi Katori, Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, και Jun Ye, Ερευνητή στο US National Institute of Standards and Technology στο Boulder, Colorado.

Μια πρωτότυπη μέθοδος προσέγγισης μονοκόρυφα εξελισσόμενων δεδομένων και η  εφαρμογή της σε μια έξαρση Covid-19

Μια πρωτότυπη μέθοδος προσέγγισης μονοκόρυφα εξελισσόμενων δεδομένων και η εφαρμογή της σε μια έξαρση Covid-19

Ο καθηγητής Ιωάννης Κ. Δημητρίου δημοσίευσε μια μελέτη στο έγκριτο περιοδικό Optimization Methods & Software με τίτλο “Least Squares Monotonic Unimodal Approximations to Successively Updated Data and an Application to a Covid-19 Outbreak”. Η μελέτη αναπτύσσει έναν αλγόριθμο προσέγγισης δεδομένων εν εξελίξει, αλλοιωμένων από σφάλματα, ώστε να εκτιμήσει το σημείο στροφής (ακρότατο) μιας έξαρσης (outbreak). […]

Το Διδασκαλείο της Νέας Ελληνικής Γλώσσας του ΕΚΠΑ στη νέα εποχή

Το Διδασκαλείο της Νέας Ελληνικής Γλώσσας του ΕΚΠΑ στη νέα εποχή

Το ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ – ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΣ (ΔΝΕΓ-Π.Κ.) είναι γνωστό ως η μονάδα του ΕΚΠΑ που ασχολείται κατεξοχήν με τη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας. Πρόκειται για μια αυτόνομη μονάδα του Πανεπιστημίου, η οποία έχει μακρά και πλούσια παράδοση προσφοράς στον τομέα αυτόν. Διδάσκει τη νέα ελληνική γλώσσα σε αλλοδαπούς […]

Πρόγραμμα “MOVE AS YOU ARE” – Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του προγράμματος Erasmus+ στον τομέα του Αθλητισμού

Πρόγραμμα “MOVE AS YOU ARE” – Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του προγράμματος Erasmus+ στον τομέα του Αθλητισμού

Σε παγκόσμιο επίπεδο η οργάνωση Child Eye Health εκτιμά, ότι τουλάχιστον 450 εκατομμύρια παιδιά αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης, που χρήζουν θεραπείας, ενώ 90 εκατομμύρια ζουν με κάποια μορφή απώλειας όρασης. Αντίστοιχα, η Ευρωπαϊκή Ένωση Τυφλών (https://www.euroblind.org/) εκτιμά, ότι 30 εκατομμύρια άτομα έχουν προβλήματα όρασης. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν την κλίμακα του προβλήματος και την ανάγκη για […]

Επιτυχής Ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος UNI-T Academy – Τρία χρόνια καινοτόμων δράσεων στην εκπαίδευση και επιμόρφωση των ευρωπαίων εκπαιδευτικών

Επιτυχής Ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος UNI-T Academy – Τρία χρόνια καινοτόμων δράσεων στην εκπαίδευση και επιμόρφωση των ευρωπαίων εκπαιδευτικών

Την Δευτέρα 30 Ιουνίου 2025 ολοκληρώθηκε με επιτυχία το ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα UNI-T Academy (ένα από τα 11 προγράμματα που είχαν επιλεγεί για χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά την πρώτη πρόσκληση του Erasmus+ Teacher Academies) Στο πρόγραμμα αυτό συμμετείχε δυναμικά ως εταίρος το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με επιστημονική υπεύθυνη την κ. Χριστίνα […]

Το ΕΚΠΑ τρέχει! Πάρε μέρος στον Νυχτερινό Πανεπιστημιακό Αγώνα Δρόμου 5χλμ. Δηλώσεις συμμετοχής σύντομα!

Το ΕΚΠΑ τρέχει! Πάρε μέρος στον Νυχτερινό Πανεπιστημιακό Αγώνα Δρόμου 5χλμ. Δηλώσεις συμμετοχής σύντομα!

Καλείται όλη η ακαδημαϊκή κοινότητα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (φοιτητές/τριες / προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, διδακτορικοί, Erasmus, μέλη Δ.Ε.Π., Ε.Ε.Π., Ε.ΔΙ.Π., Ε.ΤΕ.Π., Διοικητικό και Τεχνικό προσωπικό) να συμμετάσχουν στον νυχτερινό Πανεπιστημιακό Αγώνα Δρόμου 5km, 2025 (5km UNIVERSITIES NIGHT RUN, 2025, πληροφορίες εδώ). Πληροφ. gymsports@uoa.gr Ο αγώνας θα διεξαχθεί το Σάββατο, 8 Νοεμβρίου 2025, στις 19:15, […]

Ολοκληρώθηκε η διαδικασία επιλογής φοιτητών για το 3ο έτος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στην Αρχαία Φιλοσοφία: The Athens MA in Ancient Philosophy

Ολοκληρώθηκε η διαδικασία επιλογής φοιτητών για το 3ο έτος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στην Αρχαία Φιλοσοφία: The Athens MA in Ancient Philosophy

Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας επιλογής των νέων φοιτητών για το ακαδ. έτος 2025-26, το αγγλόφωνο μεταπτυχιακό πρόγραμμα The Athens MA in Ancient Philosophy εισέρχεται στο τρίτο έτος λειτουργίας του. Το Πρόγραμμα προωθεί τη μελέτη της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας σε όλο το ιστορικό και θεματικό εύρος της. Είναι το μοναδικό Πρόγραμμα στην Ελλάδα (και ένα […]

Ολοκλήρωση των διαλέξεων «Δίκαιο Ελεγκτικού Συνεδρίου»

Ολοκλήρωση των διαλέξεων «Δίκαιο Ελεγκτικού Συνεδρίου»

Mε επιτυχία ολοκληρώθηκε η σειρά διαλέξεων, με θέμα «Δίκαιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου», του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Δημόσιο Δίκαιο – Δημόσιες Πολιτικές» της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (National & Kapodistrian University of Athens), υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή κ. Γεωργίου Δελλή. Οι διαλέξεις εντάσσονται στο πλαίσιο του μαθήματος «Το Δίκαιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου», με […]

Πρόγραμμα “MOVE AS YOU ARE” – Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του προγράμματος Erasmus+ στον τομέα του Αθλητισμού

Πρόγραμμα “MOVE AS YOU ARE” – Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του προγράμματος Erasmus+ στον τομέα του Αθλητισμού

Σε παγκόσμιο επίπεδο η οργάνωση Child Eye Health εκτιμά, ότι τουλάχιστον 450 εκατομμύρια παιδιά αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης, που χρήζουν θεραπείας, ενώ 90 εκατομμύρια ζουν με κάποια μορφή απώλειας όρασης. Αντίστοιχα, η Ευρωπαϊκή Ένωση Τυφλών (https://www.euroblind.org/) εκτιμά, ότι 30 εκατομμύρια άτομα έχουν προβλήματα όρασης. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν την κλίμακα του προβλήματος και την ανάγκη για […]

Επιτυχής Ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος UNI-T Academy – Τρία χρόνια καινοτόμων δράσεων στην εκπαίδευση και επιμόρφωση των ευρωπαίων εκπαιδευτικών

Επιτυχής Ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος UNI-T Academy – Τρία χρόνια καινοτόμων δράσεων στην εκπαίδευση και επιμόρφωση των ευρωπαίων εκπαιδευτικών

Την Δευτέρα 30 Ιουνίου 2025 ολοκληρώθηκε με επιτυχία το ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα UNI-T Academy (ένα από τα 11 προγράμματα που είχαν επιλεγεί για χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά την πρώτη πρόσκληση του Erasmus+ Teacher Academies) Στο πρόγραμμα αυτό συμμετείχε δυναμικά ως εταίρος το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με επιστημονική υπεύθυνη την κ. Χριστίνα […]

Το ΕΚΠΑ τρέχει! Πάρε μέρος στον Νυχτερινό Πανεπιστημιακό Αγώνα Δρόμου 5χλμ. Δηλώσεις συμμετοχής σύντομα!

Το ΕΚΠΑ τρέχει! Πάρε μέρος στον Νυχτερινό Πανεπιστημιακό Αγώνα Δρόμου 5χλμ. Δηλώσεις συμμετοχής σύντομα!

Καλείται όλη η ακαδημαϊκή κοινότητα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (φοιτητές/τριες / προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, διδακτορικοί, Erasmus, μέλη Δ.Ε.Π., Ε.Ε.Π., Ε.ΔΙ.Π., Ε.ΤΕ.Π., Διοικητικό και Τεχνικό προσωπικό) να συμμετάσχουν στον νυχτερινό Πανεπιστημιακό Αγώνα Δρόμου 5km, 2025 (5km UNIVERSITIES NIGHT RUN, 2025, πληροφορίες εδώ). Πληροφ. gymsports@uoa.gr Ο αγώνας θα διεξαχθεί το Σάββατο, 8 Νοεμβρίου 2025, στις 19:15, […]

Ολοκληρώθηκε η διαδικασία επιλογής φοιτητών για το 3ο έτος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στην Αρχαία Φιλοσοφία: The Athens MA in Ancient Philosophy

Ολοκληρώθηκε η διαδικασία επιλογής φοιτητών για το 3ο έτος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στην Αρχαία Φιλοσοφία: The Athens MA in Ancient Philosophy

Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας επιλογής των νέων φοιτητών για το ακαδ. έτος 2025-26, το αγγλόφωνο μεταπτυχιακό πρόγραμμα The Athens MA in Ancient Philosophy εισέρχεται στο τρίτο έτος λειτουργίας του. Το Πρόγραμμα προωθεί τη μελέτη της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας σε όλο το ιστορικό και θεματικό εύρος της. Είναι το μοναδικό Πρόγραμμα στην Ελλάδα (και ένα […]

Ολοκλήρωση των διαλέξεων «Δίκαιο Ελεγκτικού Συνεδρίου»

Ολοκλήρωση των διαλέξεων «Δίκαιο Ελεγκτικού Συνεδρίου»

Mε επιτυχία ολοκληρώθηκε η σειρά διαλέξεων, με θέμα «Δίκαιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου», του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Δημόσιο Δίκαιο – Δημόσιες Πολιτικές» της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (National & Kapodistrian University of Athens), υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή κ. Γεωργίου Δελλή. Οι διαλέξεις εντάσσονται στο πλαίσιο του μαθήματος «Το Δίκαιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου», με […]

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Ε.Κ.Π.Α. το οποίο εγκαινιάστηκε στις 3 Μαΐου του 1837, αρχικά στεγάστηκε σε ένα ανακαινισμένο οθωμανικό κτήριο στη βορειοανατολική πλευρά της Ακρόπολης, το οποίο στις μέρες μας έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως Μουσείο του Πανεπιστημίου. Αρχικά ονομάστηκε «Οθωνικό Πανεπιστήμιο» από το όνομα του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα και αποτελούνταν από 4 ακαδημαϊκά Τμήματα με 52 φοιτητές. Καθώς αποτελούσε το πρώτο Πανεπιστήμιο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αλλά και της ευρύτερης βαλκανικής και μεσογειακής περιοχής, απέκτησε σημαντικό κοινωνικο-ιστορικό ρόλο, ο οποίος υπήρξε καθοριστικός για την παραγωγή συγκεκριμένης γνώσης και πολιτισμού μέσα στη χώρα.

Stay Connected

Ακολουθήστε το hub.uoa.gr στα Social Media

Newsletter

Γραφτείτε για να λαμβάνετε ενημερώσεις

closebutton
Μετάβαση στο περιεχόμενο