Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ροδάνθη Ελένη Συρίγου, Γιάννης Ντάνασης και Πάνος Μαλανδράκης συνοψίζουν τα δεδομένα της πρόσφατης δημοσίευσης του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας όσον αφορά στην αξιολόγηση του κινδύνου για τη νέα μετάλλαξη Όμικρον XBB.1.5.
Η Τεχνική Συμβουλευτική Ομάδα του ΠΟΥ για την εξέλιξη του ιού (TAG-VE) συνεδρίασε στις 5 Ιανουαρίου 2023 για να συζητήσει τα πιο πρόσφατα στοιχεία σχετικά με το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο που προκαλείται από την λοίμωξη με την υποπαραλλαγή XBB.1.5 του στελέχους Όμικρον του SARS-COV-2 και για να αξιολογήσει τον κίνδυνο για την υγεία. Η υποπαραλλαγή Όμικρον XBB.1.5 είναι υποπαραλλαγή της XBB, η οποία είναι ανασυνδυασμός των δύο υποπαραλλαγών του ΒΑ.2. Από τις 22 Οκτωβρίου 2022 έως και τις 11 Ιανουαρίου 2023, 5288 αλληλουχίες της υποπαραλλαγής Όμικρον XBB1.5 αναφέρθηκαν σε 38 χώρες. Το 82,2% αναφέρθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, το 8,1% στο Ηνωμένο Βασίλειο και το 2,2% στην Δανία. Με βάση τα γενετικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης υποπαραλλαγής και τις πρώιμες εκτιμήσεις του ρυθμού ανάπτυξής της κυρίως στις ΗΠΑ, η XBB.1.5 θα επικρατήσει το επόμενο διάστημα.
Όσον αφορά στην αντισωματική διαφυγή, ο ΠΟΥ σημείωσε ότι μαζί με τις υποπαραλλαγές BQ.1, οι υποπαραλλαγές XBB είναι οι πιο ανθεκτικές στα αντισώματα μέχρι σήμερα. Χρησιμοποιώντας ψευδοτυπικές δοκιμασίες εξουδετέρωσης του ιού, η XBB.1.5 αποδεικνύεται ότι έχει εξίσου υψηλή ανοσολογική διαφυγή με την XBB.1. Τα δεδομένα αυτά αναδεικνύουν ότι οι οροί από άτομα που είχαν νοσήσει από τις υποπαραλλαγές BA.1, BA.5 ή BF.7 και είχαν λάβει 3 ή 4 δόσεις εμβολίου mRNA (BNT162b2 (Pfizer-BioNTech) ή mRNA-1273 (Moderna)) δεν επάγουν υψηλούς τίτλους εξουδετέρωσης έναντι της XBB.1.5. Επιπλέον, δεν υπάρχουν ακόμα επαρκή δεδομένα για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου έναντι σοβαρής νόσησης ή θανάτου από τη νέα υποπαραλλαγή. Επιπρόσθετα, ο ΠΟΥ αναφέρει ότι η XBB.1.5 δεν φέρει καμία μετάλλαξη που είναι γνωστό να σχετίζεται με πιθανή αλλαγή των δεδομένων ως προς την σοβαρότητα.
Τέλος, ο ΠΟΥ προσθέτει ότι η ταχεία αξιολόγηση του κινδύνου βασίζεται στα έως τώρα διαθέσιμα στοιχεία και θα αναθεωρείται τακτικά όσο θα προστίθενται νέα στοιχεία και δεδομένα από περισσότερες χώρες.
