Το ΕΚΠΑ στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο του CIVIS: Μια Διαδρομή Πρωτοπορίας και Εξωστρέφειας

Της Καθηγήτριας Σοφίας Παπαϊώννου, Αντιπρυτάνεως Ακαδημαϊκών, Διεθνών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντος της Ανώτατης Εκπαίδευσης, συμμετέχοντας ενεργά στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο CIVIS. Ως ιδρυτικό μέλος της Συμμαχίας από το 2019, το ΕΚΠΑ πρωταγωνιστεί στη διαμόρφωση ενός νέου πανεπιστημιακού μοντέλου που προάγει τη συνεργασία, την καινοτομία και τη σύνδεση με την κοινωνία.

Τα τελευταία δύο χρόνια, το ΕΚΠΑ διακρίθηκε στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης λειτουργίας του CIVIS (2022-2026), αναλαμβάνοντας ηγετικούς ρόλους σε κομβικά θεματικά πεδία και πακέτα εργασίας. Ειδικότερα, συνεχίζει να συντονίζει  από κοινού με το Πανεπιστήμιο του Tübingen, τη θεματική ενότητα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος Hub 2 «Κοινωνία, Πολιτισμός και Ιστορική Κληρονομιά», ενώ ηγείται στο πακέτο εργασίας  WP9 «Accredited Shared Undergraduate (Bachelor) and Graduate (Master) Educational Offer» για την ανάπτυξη κοινών προγραμμάτων σπουδών, και συντονίζει από κοινού με το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών και το Πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου το πακέτο εργασίας WP13 «Impact and Dissemination» για την επικοινωνία και τη διάχυση του κοινωνικού αντίκτυπου και των επιτευγμάτων της Συμμαχίας.

Καινοτομία στις Εκπαιδευτικές και Ερευνητικές Συνεργασίες

Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024, το ΕΚΠΑ υλοποίησε πάνω από 150 εκπαιδευτικές δράσεις με τη συμμετοχή 240 ακαδημαϊκών από τα πανεπιστήμια-μέλη του CIVIS. Οι δράσεις αυτές απευθύνονταν σε φοιτητές, ερευνητές και διοικητικό προσωπικό, ενισχύοντας τη διεπιστημονικότητα και την ανταλλαγή καλών πρακτικών. Στο ίδιο πλαίσιο, το ΕΚΠΑ συμμετέχει με ομάδες ακαδημαϊκών σε 12 νέα κοινά προγράμματα σπουδών, από τα οποία συντονίζει το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών “Drug development: from natural products to formulations and applications NAT4DD” με τις καθηγήτριες κα Ελένη Σκαλτσά και κ. Γεωργία Βαλσαμή, ενώ συμμετέχει σε άλλα δύο:

• το “Eurosud South European studies” με την αν. καθηγήτρια κα Σουζάνα Βέρνυ και την επ. καθηγήτρια κα Αντωνία Ζερβάκη,
• το “Master on Climate, Environment and Energy” με τους καθηγητές κ. Μητσοπούλου και κ. Καρτάλη

καθώς και σε 4 PhD Networks:

• “Intercultural Philosophy and Global Epistemologies” με τον αν. καθηγητή κ. Γεράσιμο Κακολύρη,
• “Museum University Forum” με την επ. καθηγήτρια κα Μάρλεν Μούλιου,
• “Translational Cardiometabolic BIomedicine & Health” με τον καθηγητή κ. Ιορδάνη Μουρούζη,
• “Cities, Spaces and Mobilities” με τον αν. καθηγητή κ. Δημήτριο Γκούσκο,

και ένα Μικρό-πρόγραμμα: “Digital Transformations in Health and Wellbeing” με τον επ. καθηγητή κ. Δημήτριο Κατσιάνη.

Κατά την υλοποίηση των νέων αυτών εκπαιδευτικών δράσεων θα ενταχθούν στις επιμέρους δράσεις και άλλα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του ΕΚΠΑ.

Στο αμέσως επόμενο διάστημα θα εκκινήσει επίσης η διαδικασία για την δημιουργία ενός τουλάχιστον κοινού Bachelor με την άμεση συμμετοχή του ΕΚΠΑ. Στην διαδικασία αυτή σημαντική είναι η συνεχής συνεργασία με την Διεύθυνση Εκπαίδευσης & Έρευνας, την ΜΟΔΙΠ, το ΚΕΔΙΒΙΜ και το τμήμα Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σχέσεων η συμβολή των οποίων είναι καθοριστική για την ομαλή υλοποίηση των δράσεων κινητικότητας που εντάσσονται στα ανωτέρω προγράμματα.

Η ερευνητική διάσταση της δικτύου πανεπιστημίων που ανήκουν στο CIVIS ενισχύεται περαιτέρω με τη δημιουργία κοινών διδακτορικών προγραμμάτων (PhD Schools) ανάμεσα στα ιδρύματα της συμμαχίας το πλαίσιο της οποίας εγκρίθηκε τον Οκτώβριο 2024, ενισχύοντας την αρχική συμφωνία “Cotutelle Agreement” που ήδη υπάρχει.. Μέχρι σήμερα το ΕΚΠΑ έχει συνάψει 12 συμφωνίες Cotutelle για συνεπίβλεψη διδακτορικών. Στο πλαίσιο αυτό, λειτουργεί από τις αρχές του χρόνου το “Research Council” με τη συμμετοχή όλων των Αντιπρυτάνεων Έρευνάς για την ενίσχυση της κοινής ερευνητικής στρατηγικής της συμμαχίας, ενώ παράλληλα στόχος είναι η ενίσχυση της κινητικότητας των υποψήφιων PhD με τα εργαλεία του Erasmus. Οι  δράσεις αυτές προάγουν την αριστεία και ενισχύουν την ερευνητική συνεργασία μεταξύ των ιδρυμάτων-μελών του CIVIS.

Διεθνοποίηση και Κοινωνικός Αντίκτυπος

Η συμμετοχή στο CIVIS ενισχύει την εξωστρέφεια του ΕΚΠΑ, διευκολύνοντας την κινητικότητα φοιτητών, ακαδημαϊκών και διοικητικών στελεχών. Το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024, 255 φοιτητές του ΕΚΠΑ συμμετείχαν σε Blended Intensive Programs (BIPs), ενώ το Πανεπιστήμιό μας φιλοξένησε αυξανόμενο αριθμό εισερχόμενων φοιτητών μέσω του προγράμματος Erasmus+. Παράλληλα, το Τοπικό Εργαστήριο CIVIS του ΕΚΠΑ, με τη συνεργασία 59 κοινωνικών εταίρων, αναδεικνύει την πρακτική σύνδεση του Πανεπιστημίου με την κοινωνία, και ενισχύει τον ουσιαστικό κοινωνικό αντίκτυπο του ιδρύματος.

Ενίσχυση της Κατάρτισης των Ακαδημαϊκών και του Προσωπικού

Αναφορικά με την περαιτέρω ενίσχυση της εξειδίκευσης των ακαδημαϊκών και του διοικητικού προσωπικού των Παν/μιων μελών της Συμμαχίας, σημειώθηκε αύξηση κατά τα τελευταία δύο ακαδημαϊκά έτη, όπου διοργανώθηκαν συνολικά 169 “Staff Weeks for Training”. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024, διοργανώθηκαν 102 Staff Weeks, στο πλαίσιο των οποίων φιλοξενήθηκαν στο Πανεπιστήμιό μας 14 στελέχη προσωπικού (συμπεριλαμβανομένων ακαδημαϊκών), ενώ 10 στελέχη του προσωπικού του ΕΚΠΑ επισκέφθηκαν στο πλαίσιο αυτό τα Πανεπιστήμια της Συμμαχίας. Σημαντική είναι και η συμβολή του ΕΚΠΑ στις εκπαιδευτικές δράσεις του CIVIS, όπου 30 ακαδημαϊκοί επισκέφθηκαν και δίδαξαν στα Παν/μια του CIVIS, ενώ 51 ακαδημαϊκοί ήρθαν στο ΕΚΠΑ στο πλαίσιο διεξαγωγής των εκπαιδευτικών δράσεων.

Τέλος, κατά τη διάρκεια των ακ. ετών 2022-2024, διοργανώθηκαν 29 βιωματικά εργαστήρια καινοτόμων εκπαιδευτικών μεθόδων (“Innovative Pedagogies Workshops”)  που ενισχύουν περαιτέρω την διεπιστημονικότητα, την καινοτομία και τη δικτύωση των ακαδημαϊκών στο CIVIS, με τη συμμετοχή 450 ακαδημαϊκών στο σύνολο κατά το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024.

Το ΕΚΠΑ Πρωτοπόρος

Οι εξελίξεις στο πλαίσιο του CIVIS ενισχύουν τη διεθνή παρουσία του ΕΚΠΑ, καθιστώντας το πρωτοπόρο στη διαμόρφωση του μέλλοντος της Ευρωπαϊκής Ανώτατης Εκπαίδευσης. Μέσω της καινοτομίας, της διεπιστημονικής συνεργασίας και της σύνδεσης με την κοινωνία, το ΕΚΠΑ διεκδικεί τον ηγετικό ρόλο που του αναλογεί στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο ακαδημαϊκό χάρτη.