Η Γη, με ηλικία 4,6 δισεκατομμυρίων ετών, είναι ένας πλανήτης με μνήμη. Θυμάται συγκρούσεις ηπείρων και ωκεανών που άνοιξαν και έκλεισαν. Θυμάται εποχές πάγου, τροπικά δάση σε αρκτικούς κύκλους, εξαφανίσεις ειδών, αναγέννηση αναγλύφου. Και μέσα σε αυτή τη βαθιά χρονική συνέχεια, η παρουσία του ανθρώπου είναι ένα στιγμιαίο αποτύπωμα.
Όμως το αποτύπωμα αυτό είναι πια ισχυρό. Ο άνθρωπος δεν παρατηρεί απλώς τη Γη, την αλλάζει. Τροποποιεί τα τοπία, παρεμβαίνει στους κύκλους της ύλης και της ενέργειας, επηρεάζει το κλίμα, τη βιοποικιλότητα, την ίδια τη γεωλογική αρχειακή καταγραφή.
Ως Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ, έχουμε την τιμή και την ευθύνη να διδάσκουμε και να ερευνούμε αυτόν τον ζωντανό πλανήτη. Να αποκρυπτογραφούμε το γεωλογικό του παρελθόν και να συμβάλλουμε στην πρόβλεψη και διαχείριση των φυσικών κινδύνων του παρόντος. Μελετούμε τα σεισμικά φαινόμενα, τις ηφαιστειακές εκρήξεις, τις κατολισθήσεις, τις πλημμύρες, την παράκτια διάβρωση και άλλες μορφές φυσικών καταστροφών που απειλούν ανθρώπινες ζωές και υποδομές. Επιδιώκουμε την έγκαιρη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, την ανάπτυξη εργαλείων παρακολούθησης και ανάλυσης, και τη στήριξη της Πολιτείας με επιστημονικά τεκμηριωμένες προτάσεις πρόληψης και προσαρμογής.
Η γεωλογική επιστήμη, σε έναν πλανήτη που μεταβάλλεται διαρκώς, δεν προσφέρει μόνο γνώση — προσφέρει ασπίδα. Και σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η σύνδεση της επιστήμης μας με την κοινωνική προστασία είναι αδιαπραγμάτευτη.
Η Παγκόσμια Ημέρα της Γης δεν είναι απλώς μια περιβαλλοντική υπενθύμιση. Είναι μια επιστημονική και ηθική πρόσκληση: να ξαναδούμε τη Γη όχι μόνο ως “πόρο”, αλλά ως σύνολο, ως ενότητα γεωλογικών και βιολογικών διαδικασιών και τελικά ως κοινό μας σπίτι.
Σε μια εποχή αβεβαιότητας και επιτάχυνσης, η γεωλογία μας διδάσκει να κοιτάμε πιο μακριά. Να διαβάζουμε τον χρόνο μέσα στην πέτρα, και την ευθύνη μέσα στη γνώση.
Σήμερα, ας τιμήσουμε τη Γη με το πιο ουσιαστικό δώρο: την κατανόηση και τη φροντίδα της.
Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
