Γλωσσικά συμπτώματα και έναρξη σε πρώιμη ηλικία φαίνεται να είναι οι καθοριστικοί παράγοντες: Οι διαταραχές με αυτά τα χαρακτηριστικά συχνά σχετίζονται με την αριστεροχειρία και τη μεικτή κυριοχειρία.
Η αριστεροχειρία και η μεικτή κυριοχειρία απαντώνται συχνότερα σε ασθενείς με ορισμένες νευροαναπτυξιακές διαταραχές, όπως οι διαταραχές του φάσματος του αυτισμού, σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Ο λόγος για τον οποίο η κυριοχειρία σχετίζεται με αυτές τις διαταραχές πιθανότατα έγκειται στο ότι και οι δύο συνδέονται με την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Πολλές μελέτες έχουν διερευνήσει αυτή τη σύνδεση για μεμονωμένες διαταραχές και μερικές φορές την έχουν τεκμηριώσει, ενώ άλλες φορές όχι.
Μια μετα-ανάλυση που πραγματοποιήθηκε από μια διεθνή ερευνητική ομάδα από το Bochum, το Αμβούργο, το Nijmegen και την Αθήνα (εκπροσωπούμενη από την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μαριέττα Παπαδάτου-Παστού, από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) δείχνει ότι η αριστεροχειρία και η μεικτή κυριοχειρία είναι ιδιαίτερα συχνές σε άτομα που πάσχουν από διαταραχές με έναρξη σε πρώιμη ηλικία και στις οποίες εμφανίζονται γλωσσικά συμπτώματα. Σε αυτές περιλαμβάνονται η δυσλεξία, η σχιζοφρένεια και ο αυτισμός.
Τα συμπτώματα ως σημείο εκκίνησης
Η ερευνητική ομάδα επανεξέτασε υπάρχουσες μετα-αναλύσεις από μια νέα οπτική. «Υποπτευόμασταν ότι η αριστεροχειρία και η μεικτή κυριοχειρία θα μπορούσαν να σχετίζονται με διαταραχές των οποίων τα συμπτώματα σχετίζονται με τη γλώσσα», εξηγεί ο Dr. Julian Packheiser από το Ινστιτούτο Γνωστικής Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Ruhr του Bochum. «Η γλώσσα, όπως και η κυριοχειρία, εντοπίζεται τυπικά στη μία πλευρά του εγκεφάλου, οπότε είναι λογικό ότι η ανάπτυξη και των δύο, καθώς και των διαταραχών με νευρολογική βάση, θα μπορούσε να συνδέεται.» Οι ερευνητές υποπτεύονταν επίσης ότι η αριστεροχειρία και η μεικτή κυριοχειρία θα μπορούσαν να σχετίζονται με διαταραχές που εμφανίζονται πολύ νωρίς στη ζωή -επειδή η κυριοχειρία καθορίζεται επίσης σε πολύ πρώιμο αναπτυξιακό στάδιο.
«Και οι δύο υποθέσεις επιβεβαιώθηκαν», λέει ο Καθηγητής Sebastian Ocklenburg από την Ιατρική Σχολή του Αμβούργου. Για παράδειγμα, η αριστεροχειρία και η μεικτή κυριοχειρία είναι πιο συχνές σε άτομα με δυσλεξία – μια διαταραχή της ανάγνωσης – από ό,τι σε άτομα χωρίς δυσλεξία. Ο αυτισμός, που -σε σοβαρές περιπτώσεις- συνοδεύεται από διαταραχές επικοινωνίας, και η σχιζοφρένεια, στην οποία οι ασθενείς μερικές φορές ακούνε φωνές, σχετίζονται επίσης με γλωσσικά συμπτώματα και με υψηλότερη συχνότητα αριστεροχειρίας και μεικτής κυριοχειρίας.
Σύνδεση της κυριοχειρίας με νευροαναπτυξιακές διαταραχές
Επιβεβαιώνοντας την υπόθεση της έρευνας, όσο νωρίτερα εκδηλώνονται τα συμπτώματα, τόσο πιο συχνή είναι η εμφάνιση αριστεροχειρίας και μεικτής κυριοχειρίας. «Σε άτομα με κατάθλιψη, η οποία κατά μέσο όρο εμφανίζεται γύρω στα 30, δεν μπορέσαμε να δείξουμε κάποια σύνδεση», επισημαίνει ο Julian Packheiser.
Οι ερευνητές θεωρούν ότι αυτό αποτελεί ένδειξη ότι η κυριοχειρία και διάφορες νευρωνικές αναπτυξιακές διαταραχές επηρεάζονται από εν μέρει επικαλυπτόμενες διαδικασίες στην πρώιμη ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Ζητήματα μεθοδολογίας
Από μεθοδολογική άποψη, «η εργασία αυτή δείχνει ότι η ενοποίηση δεδομένων από υπάρχουσες μετα-αναλύσεις, σε συνδυασμό με την εφαρμογή πανομοιότυπων αναλυτικών βημάτων, όπως έγινε σε αυτή τη μελέτη, αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα προς την ενίσχυση της αξιοπιστίας και της αναπαραγωγιμότητας των αποτελεσμάτων», δηλώνει η Μαριέττα Παπαδάτου-Παστού από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Για περισσότερες πληροφορίες ή για πρόσβαση στο πλήρες επιστημονικό άρθρο, επισκεφθείτε: https://doi.org/10.1037/bul0000471
——–
Το άρθρο με τίτλο «Handedness in mental and neurodevelopmental disorders: A systematic review and second-order meta-analysis» δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Psychological Bulletin.
Η συνεδρία έληξε για λόγους ασφάλειας.