Το ταξίδι του ΕΚΠΑ στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο του CIVIS: Διεθνοποίηση, Καινοτομία και Ευρωπαϊκή Προοπτική

*Της Σοφίας Παπαϊωάννου, Αντιπρυτάνεως Ακαδημαϊκών, Διεθνών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του ΕΚΠΑ

Από τη διδασκαλία και την έρευνα, μέχρι την κοινωνική και διεθνή δικτύωση — η πρωτοποριακή διαδρομή του ΕΚΠΑ στη Συμμαχία του CIVIS.

Ο ηγετικός ρόλος του ΕΚΠΑ στο νέο Ευρωπαϊκό πανεπιστημιακό οικοσύστημα

Από το 2019, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) συνιστά θεμελιώδη εταίρο του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου CIVIS, το οποίο επανακαθορίζει το τοπίο της Ευρωπαϊκής Ανώτατης Εκπαίδευσης. Εντός της δεύτερης φάσης λειτουργίας της Συμμαχίας (2022–2026), το ΕΚΠΑ έχει αναλάβει ηγετικούς ρόλους σε στρατηγικούς άξονες αποδεικνύοντας την κομβικής σημασίας συμβολή του στη Συμμαχία.

Συγκεκριμένα:

• Συντονίζει τον θεματικό κόμβο Hub 2 «Κοινωνία, Πολιτισμός και Ιστορική Κληρονομιά» από κοινού με το Πανεπιστήμιο του Tübingen (Eberhard Karls Universität Tübingen).
• Ηγείται του πακέτου WP9 «Accredited Shared Undergraduate (Bachelor) and Graduate (Master) Educational Offer», για τη δημιουργία κοινών προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων.
• Είναι από κοινού συντονιστής του πακέτου WP13 «Impact and Dissemination», σε συνεργασία με το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (Université Libre de Bruxelles) και το Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου (Universitatea din București).

 Έμφαση στην καινοτόμο υψηλής ποιότητας εκπαίδευση: Νέα προγράμματα και δίκτυα σπουδών

Από το 2023 έως και το 2025 το CIVIS ενισχύει την εκπαιδευτική και ερευνητική  του δράση μέσω της δημιουργίας κοινών πτυχίων: μέχρι τώρα έχουν εγκριθεί 23 νέα κοινά προγράμματα σπουδών, εκ των οποίων το ΕΚΠΑ συμμετέχει ενεργά σε 12.

Συντονίζει το μεταπτυχιακό “Drug Development: From Natural Products to Formulations and Applications – NAT4DD” (Καθ. Ελένη Σκαλτσά & Καθ. Γεωργία Βαλσαμή), με επίσημη έναρξη το 2026.

Ειδική μνεία αξίζουν τα νέα κοινά προγράμματα με τη συμμετοχή του ΕΚΠΑ:

• “Global Destination and Tourist Organization Management” ένα κοινό προπτυχιακό πρόγραμμα από τη Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών.
• “Eurosud South European Studies” (Αν. καθ. Σουζάνα Βέρνυ & Επ. καθ. Αντωνία Ζερβάκη) – έναρξη: Σεπτέμβριος 2025.
• “TRACEE” – Master’s Programme in Transdisciplinary Studies of Climate, Environment and Energy (Καθ. Μητσοπούλου & Καθ. Καρτάλης) – οι πρώτοι φοιτητές ξεκινούν Σεπτέμβριο 2025 και στο ΕΚΠΑ από το 2026. Έχουν ήδη υποβληθεί πάνω από 190 αιτήσεις.

 Εστίαση στην έρευνα: Νέα δίκτυα διδακτορικών σπουδών και στρατηγικές συνεργασίες στην Έρευνα

Το ΕΚΠΑ συμμετέχει δυναμικά σε τέσσερα διδακτορικά δίκτυα:

• “Plural Ontologies and Intercultural Philosophy” – Αν. καθ. Γεράσιμος Κακολύρης
• “Museum University Forum” – Επ. Καθ. Μάρλεν Μούλιου
• “Translational Cardiometabolic BIomedicine & Health” – Καθ. Ιορδάνης Μουρούζης
• “Cities, Spaces and Mobilities” –Αν. Καθ. Δημήτριος Γκούσκος

Σύναψη 5 συμφωνιών Cotutelle του ΕΚΠΑ για συν επίβλεψη διδακτορικών διατριβών στο πλαίσιο του CIVIS.

Η ερευνητική διάσταση ενισχύεται περαιτέρω με τη δημιουργία κοινών διδακτορικών προγραμμάτων (PhD Schools) και τη λειτουργία του Research Council, με συμμετοχή των Αντιπρυτάνεων Έρευνας. Η συμφωνία MoU “Sharing Research Infrastructures” που αναμένεται να υπογραφεί προσεχώς από όλα τα ιδρύματα της Συμμαχίας, καθιστά τις ερευνητικές υποδομές κοινά προσβάσιμες από όλους τους ερευνητές του CIVIS δημιουργώντας νέες ευκαιρίες διεθνών συνεργασιών και ανάπτυξης.

Παράλληλα, υλοποιείται το μικροπρόγραμμα Bachelor “Digital Transformations in Health and Wellbeing” (Eπ. Kαθ. Δημήτριος Κατσιάνης), με έναρξη το φθινόπωρο 2025.

Επιπλέον, το ΕΚΠΑ συμμετέχει σε:

• 2 μικρο-πτυχία (micro-credentials)
  • “University Civic Engagement: Making a positive impact on the world from the University” – Καθ. Φιλία Ίσαρη
  • “Digital Humanities for Renaissance studies” – η Επ. Καθ. Αικατερίνη Φλώρου
• 1 μαζικό εντατικό ανοιχτό διαδικτυακό μάθημα (Massive Open Online Course MOOC): “Apprentissage de l’expression écrite en Français”

 

Στην ανάπτυξη όλων των προαναφερθέντων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και για τις 3 βαθμίδες εκπαίδευσης συμβάλλουν περισσότεροι από 45 μέλη ΔΕΠ, ερευνητές / ερευνήτριες και εργαστηριακό προσωπικό του ΕΚΠΑ.

Ενίσχυση του Κοινωνικού Αντίκτυπου και της Διεθνοποίησης

Το Ανοιχτό Τοπικό Εργαστήριο (Open Lab) του CIVIS στο ΕΚΠΑ συνεργάζεται με 59 κοινωνικούς εταίρους, ενώ το Πανεπιστήμιό μας συμμετέχει σε 4 ερευνητικά έργα, συντονίζοντας το ένα από τα συνολικά 18 παρόμοια έργα που έχουν αναπτυχθεί στο CIVIS.

Επιπλέον, στο πλαίσιο του Seed Funding, που ενισχύει την Ευρώ-αφρικανική συνεργασία στην έρευνα, η συμμετοχή του ΕΚΠΑ στα εν λόγω έργα ανέρχεται σε ποσοστό 40,7% επί συνόλου 27 έργων.

Δημιουργία εκπαιδευτικών δράσεων σύντομης διάρκειας ως μοχλός δικτύωσης και εξωστρέφειας

Καθοριστική είναι και η συμβολή των ακαδημαϊκών τόσο του ΕΚΠΑ, όσο και των άλλων πανεπιστημίων της Συμμαχίας στην δημιουργία, στο συντονισμό και την υλοποίηση των εκπαιδευτικών δράσεων σύντομης διάρκειας (BIPs). Από το 2022 έως σήμερα:

• 161 BIPs υλοποιήθηκαν, εκ των οποίων τα 32 υπό τον συντονισμό στο ΕΚΠΑ.
• 165 μέλη ΔΕΠ του ΕΚΠΑ συμμετείχαν ή ανέλαβαν τον συντονισμό BIPs, τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας.
• 223 ακαδημαϊκοί του CIVIS έλαβαν μέρος ως επισκέπτες καθηγητές / επισκέπτριες καθηγήτριες σε BIPs που φιλοξενήθηκαν στο ΕΚΠΑ, εμπλουτίζοντας το περιεχόμενο των δράσεων με την άρτια εξειδίκευσή τους.
• Ο συνολικός εκπαιδευτικός όγκος αυτών των δράσεων είναι εντυπωσιακός: 400 ώρες δια ζώσης διδασκαλίας και 1.610 ώρες εξ αποστάσεως διδασκαλίας, στοιχείο που επιβεβαιώνει την αυξανόμενη δυναμική των μικτών μορφών μάθησης ως εργαλείων της διαπανεπιστημιακής σύνδεσης.

 Επιπροσθέτως, η κινητικότητα φοιτητών και ακαδημαϊκών αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της στρατηγικής διεθνοποίησης του ΕΚΠΑ στο πλαίσιο της Συμμαχίας CIVIS. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2023–2024, το ΕΚΠΑ ενίσχυσε σημαντικά τη συμμετοχή του στα “Blended Intensive Programs” (BIPs), αναδεικνύοντας τον διεθνή προσανατολισμό και τη διαρκώς ενισχυόμενη εξωστρέφεια του ακαδημαϊκού του περιβάλλοντος.

Αναλυτικότερα:

• Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024, 265 φοιτητές και φοιτήτριες του ΕΚΠΑ συμμετείχαν σε “Blended Intensive Programs” (BIPs), ενώ το Πανεπιστήμιό μας φιλοξένησε σημαντικά αυξημένο αριθμό εισερχόμενων φοιτητών και φοιτητριών μέσω του προγράμματος Erasmus+ σε σχέση με το 2022-2023.
• Κατά τα τρία τελευταία ακαδημαϊκά έτη,
  • περισσότεροι από 520 φοιτητές και φοιτήτριες από το εξωτερικό έχουν φιλοξενηθεί στο ΕΚΠΑ στο πλαίσιο των BIPs — ανάμεσά τους και φοιτητές / φοιτήτριες από την Αφρική.
  • περισσότεροι από 600 φοιτητές και φοιτήτριες του ΕΚΠΑ έχουν συμμετάσχει σε BIPs που έλαβαν χώρα σε άλλα πανεπιστήμια της Συμμαχίας.

Ενίσχυση της κατάρτισης των μελών ΔΕΠ και του προσωπικού

Από το 2023 έως σήμερα, πραγματοποιήθηκαν:

• 7 “Staff Weeks for Training“, στο πλαίσιο των οποίων μετακινήθηκαν 16 στελέχη προσωπικού (συμπεριλαμβανομένων ακαδημαϊκών) σε Πανεπιστήμια της Συμμαχίας.
• 29 εργαστήρια “Innovative Pedagogies Workshops” κατά τη διάρκεια των ακ. ετών 2022-2024, διοργανώθηκαν 29 βιωματικά εργαστήρια καινοτόμων εκπαιδευτικών μεθόδων που ενισχύουν περαιτέρω την διεπιστημονικότητα, την καινοτομία και τη δικτύωση των ακαδημαϊκών στο CIVIS, με τη συμμετοχή 450 ακαδημαϊκών συνολικά κατά το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024.

Το αμέσως επόμενο διάστημα η διαδικασία αυτή ενισχύεται περαιτέρω με στόχο την απόκτηση νέων δεξιοτήτων για τα στελέχη των ιδρυμάτων του CIVIS. Έχει δρομολογηθεί η χρήση επιπλέον χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως αυτό του “Job Shadowing” για το προσωπικό, αλλά και το “Student Internships” για τους φοιτητές.

Το ΕΚΠΑ σε τροχιά Ευρωπαϊκής πρωτοπορίας

Η δυναμική παρουσία του ΕΚΠΑ στο CIVIS δεν αποτελεί απλώς συμμετοχή, αλλά ισχυρή στρατηγική τοποθέτηση στο κέντρο της Ευρωπαϊκής Πανεπιστημιακής εξέλιξης. Το Πανεπιστήμιό μας διαδραματίζει τον ρόλο που του αναλογεί στο διεθνές ακαδημαϊκό τοπίο και επιβεβαιώνει τη δέσμευσή του για διεθνή ακαδημαϊκή αριστεία, καινοτόμες διεπιστημονικές συνεργασίες και απτή σύνδεση με την κοινωνία των πολιτών.

Δείτε περισσότερα για το «ταξίδι» του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου CIVIS στη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα στο νέο βίντεο: εδώ

 Η Σοφία Παπαϊωάννου, Αντιπρύτανις Ακαδημαϊκών, Διεθνών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του ΕΚΠΑ και Καθηγήτρια Λατινικής Φιλολογίας, υπογραμμίζει πως το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης περνά μέσα από πρωτοβουλίες όπως το CIVIS — και το ΕΚΠΑ ηγείται αυτής της πορείας.