Μια διάψευση υπάρξεως (Ρωσία). Και η υποκριτική Δύση | Άρθρο της Αναπλ. Καθηγήτριας του ΕΚΠΑ Κων. Γογγάκη στο Έθνος

Άρθρο της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας του ΕΚΠΑ, Κωνσταντίνας Γογγάκη, στο Έθνος

Αγαπούσα πολύ τον Μαγιακόφσκι. Εξάλλου «η ποίησή του είναι συνυφασμένη με τη δύναμη και τη νεότητα της επανάστασης, με τη νεότητα μιας πανανθρώπινης ελπίδας, με τις προσωπικές μας συγκινήσεις και την ίδια μας τη νεότητα», έγραψε ο Ρίτσος. Κάπως έτσι, άλλωστε ήταν και η Σοβιετική Ένωση στα μάτια μου. Ήταν η έκφραση μιας εξέγερσης, μιας κοινωνικής επανάστασης για την ισότητα και για τη δικαιοσύνη. Η όμορφη γλώσσα της, οι παγωμένες στέπες, οι μουσικές, ο χορός, τα τραγούδια της («Καλίνκα», 1860). Η Ματριόσκα (ή Μπάμπουσκα), το Κρεμλίνο της Μόσχας, ο ρομαντικός Τσαϊκόφσκι, τα μπαλέτα Μπολσόι, η Πάβλοβα, η Μάγια Πλισέτσκαγια, ο Νουρέγιεφ έχουν την ξεχωριστή αξία τους, καθώς συνδέουν τον κόσμο με τον πλούσιο ρωσικό πολιτισμό.

Και η ρωσική λογοτεχνία, εξάλλου, είναι δυνατή σε κοινωνικά μηνύματα, όπως: Η αγνότητα και η καλοσύνη περιθωριοποιούνται εάν στην πολιτεία κυριαρχούν άρπαγες, απατεώνες, φιλήδονοι και μέθυσοι (Ντοστογιέφσκι: Ο «Ηλίθιος»). Η τρέλα και ο θάνατος ίσως είναι το φυσικό επακόλουθο του κοινωνικού αδιεξόδου (Γκόγκολ: Το «Ημερολόγιο Ενός Τρελού»). Μπορεί, όμως, να υπάρξει αναγέννηση των ανθρώπων, που αν και ανήκουν στις προνομιούχες τάξεις, αντιλαμβάνονται την κοινωνική αδικία, την ηθική κατάπτωση και την ψευτιά του περιβάλλοντός τους. Και τότε θα αρχίσει μια καινούρια, αληθινή ζωή (Τολστόι: «Αφέντης και δούλος»).
Η ρωσική δραματουργία, επίσης, ανέδειξε ορισμένα έργα, τα οποία θεωρούνται σήμερα ορόσημα στον τομέα του θεάτρου. Πολλά εξ αυτών γνώρισα και θαύμασα ως φοιτήτρια της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Ο Ιβάν Τουργκένιεφ (Ένας μήνας στην εξοχή), λ.χ. διαμορφωμένος πολιτικά από σημαντικές φυσιογνωμίες όπως ο Μπακούνιν, έθεσε ως μέλημά του την προώθηση του εξευρωπαϊσμού της Ρωσίας. Ο Άντον Τσέχωφ, εξάλλου – μια από τις σημαντικότερες μορφές της παγκόσμιας δραματουργίας – άσκησε μεγάλη επίδραση στη θεατρική λογοτεχνία του 20ού αιώνα, ενώ η συνεργασία του με τον Στανισλάφσκι υπήρξε καθοριστική για τη διαμόρφωση της δραματουργίας του. Στα έργα του αποτυπώνεται η διαρκής φθορά της καθημερινής ζωής. Οι ήρωές του είναι άνθρωποι της ανώτερης κυρίως τάξης, που «ξοδεύουν» τη ζωή τους μέσα στην πνιγηρή ατμόσφαιρα της ρώσικης επαρχίας (Ο Γλάρος, ο Θείος Βάνιας, Οι τρεις αδελφές, Ο βυσσινόκηπος).

Η απογοήτευση

Υπήρξε, επομένως, μια πνευματική σύνδεσή μου με την Σοβιετική Ένωση. Η σχέση αυτή άντεξε διαχρονικά, και πάντα θεωρούσα την ύπαρξη της κομμουνιστικής Ρωσίας ως το αναγκαίο αντίβαρο απέναντι στην αρπακτική διάθεση της ιμπεριαλιστικής Δύσης. Ακόμη και όταν διαλύθηκε η Ένωση των Σοβιέτ, παρά την απογοήτευση και την απομυθοποίηση, είχα μια διάθεση υποστήριξης αυτής της περιοχής, έναντι του καπιταλισμού. Πίστευα ότι η παρουσία της Μόσχας με τη δυναμική της δρούσε ως μοχλός προστασίας μας από τον παμφάγο καπιταλισμό της Δύσης. Η Μόσχα ούτως ή άλλως είχε διαδραματίσει έναν ρόλο ισορροπιστικό, αλλιώς θα μας είχε εντελώς καταβροχθίσει η αδημονούσα Αμερική.

Είναι γεγονός πως η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης τάραξε σε μεγάλο βαθμό τη συνείδηση όσων βασίζονταν στην σοσιαλιστική, και επομένως ανθρωπιστική, δυναμική της Μόσχας. Έδειχνε ότι το πείραμα για επιβολή του κομμουνισμού είχε αποτύχει. Και μάλιστα άφηνε πίσω του χώρες, που – κατά περίεργο τρόπο – διέπονταν από ένα ασυνείδητο ή συνειδητό μίσος για την Μόσχα. Κι ενώ η τελευταία είχε δημιουργήσει προϋποθέσεις για λαϊκή παιδεία, λαϊκή υγεία, λαϊκό πολιτισμό και φθηνή διακίνηση των ΜΜΜ, ωστόσο υπήρχε μεγάλη απαξίωση προς τους Ρώσους, τους οποίους αποκαλούσαν κατακτητές. Ειδικά στις χώρες της Βαλτικής είχα προσωπική εμπειρία επ’ αυτού, καθώς η άρνηση προς τους θεωρούμενους «κατακτητές» ήταν σχεδόν γενικευμένη.

Την ίδια στιγμή σε άλλες χώρες του τέως ανατολικού συνασπισμού διαπίστωνα ότι οι κάτοικοι θα έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να ταυτιστούν με την Δύση. Παρότι όλα τα χρόνια ήταν φυσικό να ασκείται μια σαφής αντικαπιταλιστική προπαγάνδα εναντίον της «αμαρτωλής» Δύσης, ωστόσο ήταν ολοφάνερο ότι, αντίθετα, είχε δημιουργηθεί μια εξιδανικευμένη εικόνα για τη Δύση και τα καλά της και μια αντιπαλότητα προς τους «κομμουνιστές» Σοβιετικούς. Το κυριότερο χαρακτηριστικό, πάντως, μετά από την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού», ήταν ότι άφηνε πίσω του τις χώρες με ένα κοινό στοιχείο: τη μεγάλη φτώχεια. Το σοβιετικό μοντέλο είχε πνίξει στον κρατισμό, τη γραφειοκρατία και την κομματική Νομενκλατούρα κάθε αγνή αρχική σκέψη για εξανθρωπισμό του ταξικού συστήματος και για κοινωνική ισότητα.

Η απόλυτη διάψευση

Οι επιλογές του Πούτιν τα τελευταία χρόνια στον οικονομικό τομέα έδειχναν έναν άνθρωπο που είχε υιοθετήσει τα ιμπεριαλιστικά πρότυπα. Οι παλαιότεροι συνειρμοί που όριζαν την Ρωσία ως εκπρόσωπο των κινημάτων ειρήνης και του σοσιαλισμού, σταδιακά είχαν εξαφανιστεί, καθώς ο Πούτιν άρχισε να μοιάζει όλο και περισσότερο με τους αντιπάλους του. Ωστόσο, δυνάμωσε οικονομικά την Ρωσία, βγάζοντάς την από το περιθώριο και μετατρέποντάς την σε μια μεγάλη και υπολογίσιμη δύναμη. Είχα την ελπίδα πως όταν αναβαθμιζόταν οικονομικά και ισχυροποιούνταν η Ρωσία, κάποιες νέες πολιτικές επιλογές θα οδηγούσαν στο να ξαναβρεί κάτι από την παλιά της πολιτική ταυτότητα. Μέχρι τότε θα αρκούσε έστω και ως ψευδαίσθηση, η ιδέα πως ως χώρα εκπροσωπεί κάτι το διαφορετικό και όχι ταυτόσημο με τους εχθρούς της.

Ο Πούτιν, όμως, ένας ψυχρός ηγέτης, είχε γίνει ένας ωμός ιμπεριαλιστής, που λειτουργούσε με την παγωμένη λογική των συμφερόντων. Όταν έλεγε ότι δεν θα εισβάλει στην Ουκρανία, είχε πάρει ήδη τις αποφάσεις του. Εννοείται πως όταν κάποιος σχεδιάζει μια εισβολή, δεν θα το προαναγγείλει. Και αιφνιδιαστικά εισέβαλε. Αναγνώρισε τις λεγόμενες «λαϊκές δημοκρατίες» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, που είχαν πληγεί από οκτώ χρόνια πολέμου. Με την ενέργεια αυτή προξένησε ήδη μια ακόμη αιτία όξυνσης της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης στην περιοχή (καθώς οι κάτοικοι ήρθαν τις προηγούμενες μέρες αντιμέτωποι με ένοπλες επιθέσεις του Ουκρανικού στρατού και των ναζιστικών παραστρατιωτικών ομάδων).

Στη συνέχεια, απρόσμενα, προέβη σε επιθετικές στρατιωτικές κινήσεις για την κατάληψη καίριων περιοχών της χώρας. Είδαμε τους Ρώσους να εισβάλλουν και να πυροβολούν, να βομβαρδίζουν, να εκτοξεύουν πυραύλους, να σκοτώνουν, να ξεκληρίζουν. Ένας επεκτατικός πόλεμος με τις βίαιες καταστροφές που αυτός συνεπάγεται. Μια ακόμη ανθρωπιστική κρίση, την οποία είχε προκαλέσει η χώρα που πριν από λίγα χρόνια υποσχόταν στον κόσμο τον σοσιαλισμό! Ακόμη και η ουτοπία διαλύθηκε στον αέρα μαζί με τους καπνούς των εκρήξεων.

Ήταν μια συγκλονιστική διάψευση υπάρξεως της ανθρωπιστικής Ρωσίας…

Και κοίτα τώρα ποιος μιλάει. Με ανοιχτά τα μέτωπα του πολέμου μιλάει η ακροδεξιά της Ουκρανίας, η αδιάφορη Δύση που ξαφνικά αφυπνίστηκε, η «δημοκρατική» Αμερική, το ΝΑΤΟ! Το απωθημένο μίσος κατά της αιώνια αντίπαλης Ρωσίας βρήκε την τέλεια αφορμή για να ρεύσει άφθονο. Δεν νομίζω πως υπάρχει κανείς που δεν αποδοκιμάζει κάθε εισβολή και κάθε πόλεμο, ή ότι δεν έχει εμπεδωθεί η αξία της ανθρώπινης ζωής και της ειρήνης. Όμως, ποιος ρωτήθηκε; Ρωτήθηκε ο λαός της Ρωσίας για την εισβολή; Και όμως. Για άλλη μια φορά θα πληρώσουν οι λαοί για τον παραλογισμό ενός πολέμου.

Η υποκριτική Δύση

Πώς φτάσαμε όμως ως εδώ; Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής κατέστησαν υπερδύναμη του καπιταλιστικού κόσμου, που ανέλαβε το έργο της συνολικής ανασυγκρότησης της Δύσης. Ο σκοπός αυτός επιτεύχθηκε πρωτίστως με τον πολιτικο-στρατιωτικό έλεγχο των «παρυφών» της Ευρασίας, στρατηγική που εκτός από την ενίσχυση των ΗΠΑ, θα αποτελούσε τη βάση αντιμετώπισης του κομμουνιστικού στρατοπέδου, το οποίο είχε προκύψει από τον πόλεμο και στο οποίο το 1949 (έτος κατά το οποίο δημιουργήθηκε και το ΝΑΤΟ) θα προστίθετο και η Κίνα.

Η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, όπως και η εμφάνιση της BRIC (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα) μετά το 2001, που υποστήριζε τη δημιουργία ενός πολυπολικού κόσμου, διαμόρφωσε νέους παγκόσμιους συσχετισμούς. Κατά τη διάρκεια, ωστόσο, αυτής της χρονικής περιόδου η υποκριτική Αμερική, με μοχλό το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ και με το αυτόκλητο κύρος της παγκόσμιας υπερδύναμης, εισέβαλε σε χώρες τόσο της Δύσης όσο και της Ανατολής. Προκάλεσε πολέμους, ισοπέδωσε ή διέλυσε χώρες, κατέστρεψε τις υποδομές τους, και τις άφησε βιασμένες, έχοντας συνήθως ενσπείρει εμφύλιους πολέμους. Εκατόμβες νεκρών αμάχων, πλήθη προσφύγων, αφανισμένα χωριά, βομβαρδισμένες πόλεις. Ποιος μίλησε γι’ αυτά; Ποια Δύση αποφάσισε αντίποινα προς την Αμερική και κυρώσεις;

Αντίθετα, οι χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, έδωσαν γη και ύδωρ, για να συμπλεύσουν με το ΝΑΤΟ. Από τα εδάφη τους, τις βάσεις τους, τις βάσεις μας, δεν ανατροφοδοτούνται οι πολεμικές επιχειρήσεις της Αμερικής;

Η εισβολή στην ανατολική Κύπρο δεν οφείλεται στους Αμερικανούς και στους Τούρκους; Με ποιο τρόπο τιμωρήθηκαν; Για την εισβολή και τον ανελέητο πόλεμο στην Παλαιστίνη δεν έχει ευθύνη το Ισραήλ; Το απομόνωσαν ή του επέβαλαν κυρώσεις; Με την ανοχή της Αμερικής δεν επεκτείνεται διαρκώς εις βάρος των Παλαιστινίων; Δεν είναι θράσος και υποκρισία να βγαίνει σήμερα ο εκπρόσωπος του Ισραήλ και να καταδικάζει, δήθεν, την εισβολή στην Ουκρανία; Και μάλιστα να διαμεσολαβεί προς τον Πούτιν για την εκτόνωση της έντασης στην Ουκρανία;

Ποιος ισοπέδωσε με βομβαρδισμούς την Γιουγκοσλαβία; Γιατί δεν χύθηκε ούτε ένα δάκρυ από τους ευαίσθητους δυτικούς; Ποιος κατέστρεψε το Ιράκ και την Συρία, ξεκληρίζοντας ολόκληρους πληθυσμούς; Τιμωρήθηκε κανείς για τον πόλεμο; Η Τουρκία δεν βομβαρδίζει σήμερα μαζί με την Αμερική τη Λιβύη; Ποιος τις κατήγγειλε; Το Κουρδιστάν δεν έχει ανοιχτό μέτωπο με την Τουρκία; Ποιος επιχείρησε να βρεθεί μια λύση; Η Αμερική δεν εξαπέλυσε επίθεση εναντίον του Αφγανιστάν; Με τη δική της υποστήριξη δεν έγινε η επίθεση εναντίον της πάμπτωχης Υεμένης; Ποιος εκ των δυτικών συγκινήθηκε; Εκτός κι αν οι άνθρωποι εκεί δεν θεωρούνται άνθρωποι, ή οι χώρες τους διέπονται μόνο από το δίκαιο του «ισχυρού».

Ο πόλεμος κατά της Ουκρανίας μπορούσε να αποφευχθεί;

Ο πόλεμος της Ουκρανίας, όπως και κάθε πόλεμος, ίσως μπορούσε να αποφευχθεί, εάν είχαν αξιοποιηθεί στο έπακρον οι πολιτικές διαβουλεύσεις και είχαν εισακουσθεί οι αμοιβαίοι όροι. Υπό την βασική προϋπόθεση, όμως, του ρεαλιστικού πολιτικού συμβιβασμού, και όχι με τα κριτήρια του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού, (καθώς γνωρίζουμε ότι υπό το πρόσχημα του «ανθρωπισμού» διαπράττονται πολλά εγκλήματα).

Η Ουκρανία είναι μια ιδιαίτερη χώρα. Δεν συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των αντίπαλων ιμπεριαλιστών τυχαία, αλλά έχει μεγάλο γεωπολιτικό ενδιαφέρον, ενώ διαθέτει βαριά βιομηχανία και πλούσιες γεωργικές εκτάσεις. Εξάλλου, το υπέδαφός της είναι πλούσιο σε πλουτοπαραγωγικές πηγές και σε πρώτες ύλες, ενώ διαθέτει ένα μεγάλο δίκτυο αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου. Πολιτικά, όμως, συνιστά μια μαριονέτα του ευρωαντλαντικού ιμπεριαλισμού, ιδίως μετά την πραξικοπηματική ανατροπή του νόμιμα εκλεγμένου  προέδρου της, το 2014. Κεντρικό ρόλο στην ανατροπή του φιλορώσου προέδρου Γιανουκόβιτς είχε το φασιστικό κόμμα Σβόμποντα και οι παραστρατιωτικές ναζιστικές οργανώσεις του «Δεξιού Τομέα», που, όπως και το «Τάγμα του Αζόφ», επιχορηγούνται (μαζί και η φιλοδυτική αντιπολίτευση στην Ουκρανία) από ορισμένους Ουκρανούς ολιγάρχες. Από τότε μέχρι σήμερα οι ακροδεξιές πολιτοφυλακές με τον έντονο φασιστικό χαρακτήρα αποτελούν δυνάμεις καταστολής του ίδιου του Ουκρανικού κράτους, ενώ πολεμούν με βαρύ οπλισμό στο πλευρό του Ουκρανικού στρατού ενάντια στους Ρωσόφωνους αυτονομιστές του Ντονμπάς.

Το «Τάγμα Αζόφ», που έχει έδρα τη Μαριούπολη καθώς τα μέλη του προέρχονται από την ανατολική Ουκρανία, θεωρείται υπεύθυνο για ορισμένες από τις μεγαλύτερες αγριότητες που έγιναν τα τελευταία χρόνια στην εμφύλια σύγκρουση του Ντονμπάς. Οι Εκθέσεις του Γραφείου της  Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα έχουν συνδέσει την ένοπλη αυτή οργάνωση με εγκλήματα πολέμου, βασανιστήρια, μαζικές λεηλασίες και παράνομες κρατήσεις. Οι «μαχητές» του Αζόφ επιχειρούν επιθέσεις εναντίον άοπλων πολιτών, καυχώμενοι στη συνέχεια για τις δολοφονίες αμάχων ή αυτονομιστών, ή για τον αριθμό των θυμάτων κάθε επίθεσής τους.

Οι δεσμοί της ένοπλης οργάνωσης με τον νεοναζισμό δεν είναι κρυφοί. Η μονάδα έχει συνδεθεί με νεοναζί, με μέλη που φορούν νεοναζιστικά και σύμβολα των SS. Το γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ZDF απεικόνισε μαχητές του Τάγματος Αζόφ που έφεραν κράνη με σβάστικες και παγανιστικούς Ρούνους. Το Τάγμα, διατηρεί στενές σχέσεις με φασιστικές οργανώσεις και εκτός Ουκρανίας, στην Ιταλία, τη Σουηδία αλλά και τη Ρωσία.

Αυτές τις νεοναζιστικές δυνάμεις στήριξαν ανοιχτά οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ, για να προωθήσουν τους σχεδιασμούς τους για τον  γεωστρατηγικό, ενεργειακό και οικονομικό έλεγχο της περιοχής. Στραμμένοι προς τον στόχο αυτό, οι Δυτικοί δεν έδωσαν καμία απολύτως σημασία στις αντιρρήσεις και τις απειλές του Πούτιν. Εξάλλου, παρά το γεγονός οτι η Δύση υποσχέθηκε το 1990 πως το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί «ούτε σπιθαμή προς τα ανατολικά», ωστόσο το έκανε ούτως ή άλλως. Σταδιακά, ένας κύκλος νατοϊκών βάσεων περικύκλωσε τα γεωγραφικά σύνορα της Ρωσίας. Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία, Μολδαβία, εγκατέστησαν έναν κύκλο θανάτου, από τον οποίο την Ρωσία χώριζε μόνο η Ουκρανία. Η προκληθείσα ανασφάλεια της Ρωσίας από την απειλή των νατοϊκών βάσεων (βλ. και Γεωργία, κ.ά.), ενισχύθηκε με την εδραίωση στην Ουκρανία των απειλητικών προς τους Ρωσόφωνους οργανώσεων νεοναζί. Επίσης, ενισχύθηκε κι από την ύπαρξη των μεγάλων πυρηνικών ηλεκτροπαραγωγικών εργοστασίων (π.χ. Ζαπορίζια), που ανά πάσα στιγμή μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναντίον της.

Το εθνικιστικό καθεστώς του Κιέβου, ενταγμένο απόλυτα στις υπηρεσίες της Δύσης, με την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ θα αποτελούσε την απόλυτη απειλή των συνόρων της Ρωσίας. «Για εμάς είναι απολύτως υποχρεωτικό να διασφαλίσουμε ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει ποτέ, μα ποτέ, μέλος του ΝΑΤΟ, καθώς η συμμαχία θα μπορούσε να προσπαθήσει να ανακαταλάβει την Κριμαία», δήλωσε το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας. Λίγους μήνες πριν από την εισβολή ο Πούτιν ζητούσε «εγγυήσεις ασφαλείας» από τη Δύση, με τα περισσότερα αιτήματά του να αφορούν στο ΝΑΤΟ. Άλλες βασικές απαιτήσεις του ήταν να μην αναπτύξει το ΝΑΤΟ «όπλα κρούσης κοντά στα σύνορα της Ρωσίας». Γιατί τον αγνόησαν;

Ένα χρόνο πριν, το 2021, ο Πούτιν περιέγραφε τους Ρώσους και τους Ουκρανούς ως «ένα έθνος», υποστηρίζοντας ότι ενώ η σύγχρονη Ουκρανία δημιουργήθηκε εξ ολοκλήρου από την κομμουνιστική Ρωσία, ωστόσο αποτελεί ένα κράτος-μαριονέτα, που ελέγχεται πλήρως από τη Δύση, αρνούμενος εντόνως την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Ως απάντηση, την ίδια χρονιά, τον Ιούνιο του 2021, στις Βρυξέλλες, υπογράφηκε (και από ελληνικής πλευράς) το νέο επίσημο δόγμα του ΝΑΤΟ. Ποιο είναι αυτό; Είναι η παραχώρηση στο ΝΑΤΟ του δικαιώματος να μπορεί να επιφέρει στην ανθρωπότητα το 1ο πυρηνικό πλήγμα! Είναι έτσι ή μήπως όχι; (Αν και στην πραγματικότητα το 1ο πυρηνικό πλήγμα στην ανθρωπότητα έχει ήδη επέλθει, το 1945, στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι)…

Επισημάνσεις

1. Η κατακτητική και επεκτατική πολιτική εξακολουθεί να καθορίζει τις αποφάσεις ηγετών και κυβερνήσεων. Η δικαιολογία είναι ίδια, δήθεν το ενδιαφέρον για τον ανθρώπινο παράγοντα και για την καλυτέρευση της ζωής. Αυτό που μένει, όμως, είναι πολύ χειρότερο από αυτό που υπήρχε πριν την εισβολή.
2. Μια εισβολή συνιστά καταπάτηση της αρχής της ανεξαρτησίας και του διεθνούς δικαίου. Η καταγγελία και η αποδοκιμασία όμως θα πρέπει να ισχύουν καθολικά, για κάθε εισβολή, και όχι επιλεκτικά ανάλογα με το ποιος είναι ο εισβολέας.
3. Με τη δύναμη των όπλων πολλά επιβάλλονται, αλλά η χρήση τους είναι απόδειξη ότι έχει καταλυθεί η αξία του δημοκρατικού διαλόγου, κι ότι η ανθρωπότητα αντί για πρόοδο έχει κάνει βήματα ολοταχώς προς τα όπισθεν.
4. Οι «παράπλευρες απώλειες» ενός πολέμου δεν είναι διόλου αμελητέες, καθώς πρόκειται για αθώα θύματα, ανθρώπινες ζωές, ξεκλήρισμα και προσφυγιά.
5. Η χώρα μας, κακώς, έχει μετατραπεί σε προγεφύρωμα εναντίον της Ρωσίας, με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης να αποτελεί υποδομή στρατηγικής σημασίας των Αμερικανών για την μεταφορά πολεμικού εξοπλισμού και βαρέων όπλων στην Ανατολική Ευρώπη. Διευκολύνοντας, όμως, τους επικίνδυνους πολεμικούς σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ, εκείνο που πετυχαίνουμε είναι αφενός να θέτουμε υποψηφιότητα πρώτοι σε ενδεχόμενα πολεμικά αντίποινα, και αφετέρου οι δυτικοί να μας θεωρούν δεδομένους.
6. Με την παραπάνω προθυμία της Ελλάδας καθώς και με την αποστολή στρατιωτικού υλικού (κατασχεμένα καλάσνικοφ, κ.ά.), εκείνος που κερδίζει πάλι είναι, α) ο Ερντογάν, που ενώ κατέχει την μισή Κύπρο, παριστάνει τον «ουδέτερο» προς τον Πούτιν. Και β) το Ισραήλ, που ενώ κατέχει την Παλαιστίνη και τη Λωρίδα της Γάζας, παριστάνει σήμερα τον «ειρηνοποιό» προς την Ρωσία!
7. Το αίτιο των ιμπεριαλιστικών πολέμων βρίσκεται στο ίδιο το εκμεταλλευτικό σύστημα: α) στην καρδιά του καπιταλισμού, όπου υπάρχει μόνο το κέρδος, και β) στο κέντρο του ανταγωνισμού, όπου υπάρχει μόνο η ανάγκη για οικονομική κυριαρχία. Οι δύο αυτές κομβικές αιτίες δημιουργούν τις συνθήκες για πολεμικές εχθροπραξίες, με θύματα πάντα τους λαούς.

Επιλεγόμενα

Σε καμία περίπτωση, δεν μπορεί να δικαιολογήσει κανείς την εισβολή και τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Ο πόλεμος αυτός είναι γεγονός και είναι απόλυτα καταδικαστέος. Η ίδια η διεξαγωγή και το πλήγμα ενός πολέμου, ακόμη και στην περίπτωση που υπάρχει κάποιο δίκαιο, το εξαφανίζει. Ως εκ τούτου, κάθε εισβολή σε έδαφος άλλης χώρας, καταδικάζεται, καθώς καταλύει το δικαίωμα της ύπαρξής της, ενώ πλήττονται αθώοι. Η αθώα γυναίκα που τρέχει να κρυφτεί και να προστατέψει τα παιδιά της από τους βομβαρδισμούς δεν φταίει σε τίποτε ώστε να πληρώνει τις ιμπεριαλιστικές τάσεις της Αμερικής και της Ρωσίας. Η Δύση έχει ευθύνες επειδή δεν απέτρεψε αυτόν τον πόλεμο. Ο Πούτιν, όμως, φέρει απόλυτη την ευθύνη επειδή δεν δίστασε για τα γεωστρατηγικά του συμφέροντα να εξοντώσει και να θυσιάσει μια ολόκληρη χώρα.

Βάσει των δυνάμεων που εμφάνισε η Ρωσία, ο πόλεμος εναντίον της Ουκρανίας θα έπρεπε ήδη να έχει τελειώσει. Ο Πούτιν, προφανώς, θα κερδίσει, αλλά έχει ήδη χάσει. Η παράταση, εκτός του ότι πολλαπλασιάζει τα θύματα του πολέμου και της προσφυγιάς, μειώνει και το ‘πρεστίζ’ του προέδρου της Ρωσίας. Ο τελευταίος, ούτως ή άλλως, θα εξέλθει από αυτή την επίθεση λαβωμένος, και καλό είναι να γίνει η διαπραγματευτική προσέγγισή του, μην τυχόν ο ίδιος καταφύγει σε καμιά άλλη βλακεία (: πυρηνική) και ακολουθήσει τίποτε χειρότερο. Γι’ αυτό μια ενδεχόμενη συμφωνία θα πρέπει να καλύπτει όχι μόνο τον πόλεμο στην Ανατολή, αλλά και τον έλεγχο των εξοπλισμών. Αυτό είναι τώρα το ζήτημα. Πρέπει, οπωσδήποτε, να βρεθεί ένα μίνιμουμ συμφωνίας, καθώς στην παρούσα φάση το σύστημα αναφοράς, δηλαδή ο πλανήτης Γη, κινδυνεύει κυρίως από τη διασπορά των πυρηνικών όπλων. Και μια λάθος κίνηση μπορεί να επιφέρει οδυνηρά αποτελέσματα, λόγω της αλληλεξάρτησης (interdependence) των χωρών, η οποία αντιστοιχεί στα χαρακτηριστικά της σύγχρονης φάσης του ιμπεριαλισμού, και είναι παγκόσμια.